{edito} Filip De Rycke: Leeftijdscheck? Zeker. Maar laat u niets wijsmaken.

Vorige week hoorde ik op RTL Frankrijk een opvallende radiospot. Instagram (Meta) riep overheden op om leeftijdscontrole verplicht te maken in de appstores. Mijn eerste reflex: goed idee. Mijn tweede: waarom doen ze dat?

Het antwoord is eenvoudig. Omdat het hen beter uitkomt. Sinds dit jaar voert Instagram al leeftijdscontrole uit via AI. Word je gefeliciteerd met je zestiende verjaardag, dan krijg je een Teen Account met beperktere functies. Soms moet je zelfs een video-selfie maken of je identiteitskaart tonen. Meta erkent dat eerdere pogingen onvoldoende waren. Maar liever dan zelf verantwoordelijkheid op te nemen, schuiven ze die door naar Apple, Google, de Europese Commissie en de nationale overheden. Wat op het eerste gezicht nobel lijkt, dient maar één doel: zelf buiten schot blijven. En ondertussen vergaren de sociale-mediaplatformen data om verder en beter te targetten.

Terug naar de realiteit van de dag. Die van jongeren die tot tien uur per dag zitten te doomscrollen. Op zoek naar kortstondige dopamineshotjes. Het is ook de realiteit van afkickcentra die naast drugs nu ook aan jongeren digitale detox aanbieden. Het is de digitale parallelle wereld van algoritmes die verslaving inplannen, beelden belonen en nuance wegduwen.

Misschien is een verbod op sociale media onder de zestien een maatregel die we ernstig moeten overwegen. Niet omdat het alles oplost. Maar omdat het tenminste een grens trekt. Een signaal. Tegelijk moeten we inzetten op wat écht verschil maakt: onderwijs dat mediawijsheid verankert. Ouders die begrenzen én het goede voorbeeld geven. En een overheid die de spelregels zélf bepaalt. We mogen die niet overlaten aan de winstlogica van wie eraan verdient.

Dat verbod is voer voor de politiek. Maar ondertussen mag het niet bij dit debat blijven. Er moet op vele fronten worden gewerkt. Scholen moeten jongeren leren scrollen met verstand. Hen kritisch leren kijken. Ik denk dat de jongeren, als dit zonder dat belerende vingertje gebeurt, voor open staan. Ouders moeten grenzen durven stellen én zelf het voorbeeld durven geven. En Big Tech moet stoppen met de schijn op te houden dat een vinkje volstaat. Echte bescherming vraagt moedige keuzes van iedereen.