Plagiaat onder de gerechtelijke loep

Van Voltaire en Steve Jobs tot Albert Einstein: allen hebben ze de oorsprong van creativiteit gerelativeerd. De vader van de Mac en de iPhone vond dat « creativiteit eenvoudigweg dingen met elkaar verbinden is ». Creativiteit zou dus slechts de toevoeging zijn van ervaringen en ideeën van anderen, die op hun beurt verrijkt en origineel gemaakt zijn tijdens hun realisatie.
Het is gebruikelijk om te zeggen dat « ideeën vrij zijn », zolang ze niet « in een vorm gegoten » zijn en voorzien zijn van originaliteit. De basis van het auteursrecht. Toch is kopiëren verboden als het slaafs is, als het verwarring veroorzaakt of als het een daad van parasitisme is. Maar hoewel plagiaat niet mag; een concept of idee kopiëren om er een andere weg mee op te gaan of te innoveren, is de essentie zelve van creativiteit.
Brainstormen – gelanceerd door Alex Osborn (BBDO) in 1939 – of Trendwatching zijn technieken voor gezamenlijke inspitratie die zijn geïmplementeerd om creativiteit na te streven.
Voltaire zei dat « originaliteit slechts een verstandige imitatie is ». Om de auteur van een originele creatie te zijn en te blijven innoveren en verrassen, is het dus noodzakelijk om geïnspireerd te zijn.
Een parodie is ook een nieuwe vorm van kopiëren. Sinds 2014 aanvaardt het Hof van Justitie van de Europese Unie dat de parodie in reclame een bron van innovatiecreativiteit is, zolang het doet denken aan een bestaand werk (1), herkenbaar is (2), het waarneembare verschillen heeft (3) en dat het een manifestatie is van humor is of spot, met respect voor de rechten van anderen.
Tot slot heeft plagiaat niet alleen invloed op ideeën, maar ook op objecten. Met de ontwikkeling van 3D-printers kan het een oncontroleerbare wending nemen, die de technieken van blockchain goed kunnen opsporen om de originele werken te detecteren en te verifiëren. Het blijft een feit dat als het gaat om het maken van advertenties, het kopiëren van niet-tastbare ideeën van meet af aan respectabeler wordt wanneer het de maker toestaat verder te gaan dan de verzamelde ideeën om een nieuw origineel werk te maken.
« Creativiteit is besmettelijk, laat het draaien, » zei Albert Einstein.