De race naar duurzaam winkelen

« Duurzamer worden »  ? Het is een gevoelig onderwerp, omdat niets goed genoeg zal zijn. En de bedrijven die het meest communiceren over hun inspanningen krijgen nog het meest kritiek. In de retailsector zijn de zaken de afgelopen jaren echter serieus veranderd. Focus op vier belangrijke spelers: Colruyt, Lidl, Delhaize en Carrefour.- Astrid Jansen

Duurzamer worden is, laat ons eerlijk zijn, vervelend. Veranderen ligt niet in onze gewoontes en is simpelweg oncomfortabel. Het is systemisch: we moeten een deugdzame cirkel creëren met de industrie, politiek en consument. « Onze rol is belangrijk omdat we een impact kunnen hebben op producenten en consumenten, »  zegt Baptiste van Outryve, op het moment dat we dit interview afnamen nog director PR & corporate communication van Carrefour België. De complexiteit ligt in de balans tussen economie en ecologie, legt Astrid Van Parys uit, domeinverantwoordelijke sustainability bij Colruyt Group: « We moeten producten duurzamer maken en niet-financiële aspecten integreren in onze besluitvormingsproces.« Verandering durven aangaan? « Toen ik aan het project met herbruikbare katoenen tassen voor groenten begon, trok men grote ogen! Maar we hebben het klaargespeeld, » getuigt Marie Delvaulx, sustainability manager bij Delhaize. De consument opjagen… maar niet te veel!  Geen verandering? Dan geen planeet… en geen Carrefour meer  Carrefour wil voortrekker worden in de voedseltransitie. Een ambitieus project op basis van vier pijlers: zero-waste, biodiversiteit, samenwerking met leveranciers en ethiek. Maar hoe ver is de keten, die de prijzen in zijn eigen marge al heeft verlaagd om goedkoop biologisch eten te bieden, bereid te gaan? « We willen alle plastic voor eenmalig gebruik weg tegen 2025. We nemen risico’s om onze toekomst veilig te stellen. En we proberen voorsprong op de concurrentie te nemen. » Of het ooit zal gebeuren dat supermarktenproducten (zoals die van Unilever) boycotten die verantwoordelijk zijn voor de vernietiging van het Amazonewoud? « Je zal ze bij de concurrentie altijd vinden. Wij werken aan ons eigen merk door de verpakking te veranderen, het zoutgehalte in ons brood te verminderen, door te werken aan de voedingswaarden, de traceerbaarheid van de producten (geïntroduceerd dankzij blockchain),… We helpen de producenten de ommekeer naar biomelk te maken, maar we zullen de consument niet zeggen wat hij wel of niet mag kopen. We inspireren en sensibiliseren hen. En de reacties zijn positief. »

Delhaize, « de markt moet evolueren »
De strategie van Delhaize rust op drie pijlers: gezondheid, zero-waste en producten. Tegen 2020 zullen de 400 huismerken die cacao bevatten duurzaam gecertificeerd zijn. Op dit moment is 26% van de producten al gecertificeerd. « Het spectrum van duurzame ontwikkeling is breed. We werken aan het verminderen van onze energetische voetafdruk, maar hebben vooral vooruitgang geboekt met de productie van de afgelopen jaren, » legt Marie Delvaulx, sustainability manager bij Delhaize, uit. In 2017 lanceerde de keten het Good Food-programma om kinderen beter te leren eten. « We hebben meer dan 20.000 kinderen in scholen bereikt. » Duurzaamheid gaat ook niet alleen over het certificeren van producten. Sinds 2012 al is Delhaize begonnen aan een voedseldonatieprogramma. En 2018 was een recordjaar. « We hebben meer dan 4,3 miljoen maaltijden verdeeld. » Maar de sustanability manager zegt in alle eerlijkheid dat « er nog veel werk te doen is. De mentaliteit is geëvolueerd, nu moet ook de markt volgen. We zijn op weg naar meer duurzaamheid in de breedste zin van het woord. Alles kan beter, maar alles wat evolueert is een goede zaak. Ik hoop dat er binnenkort geen sustainability manager meer zal zijn, maar dat het een integraal onderdeel zal zijn van de manier van werken in het bedrijf. »  Bij Colruyt is duurzaamheid overal  Astrid Van Parys is verantwoordelijke voor duurzaamheid bij Colruyt Group, waar er niet echt een speciale afdeling is « omdat het op natuurlijke wijze is inbegrepen. » Haar taak is om het verband te leggen tussen de verschillende projecten om zo een concrete strategie te bevorderen. « De doelstellingen moeten precies zijn en de resultaten moeten bewijs leveren. » Een moeilijke taak… Of Astrid Van Parys tevreden is over effecten van duurzame strategieën? En of ze niet soms ontmoedigd is? « Er is altijd veel te doen. Het is nooit af. Of we over 10 jaar allemaal heel duurzaam zullen zijn weet ik niet. We moeten die keuze ook overlaten aan de consument, maar natuurlijk hebben wij daar een verantwoordelijkheid in. We hebben de consument nodig, maar het is ook aan ons om hen te informeren en te sensibiliseren door middel van een tastbare wetenschappelijke methodologie. » Wat afvalbeheer, mobiliteit en energie betreft, heeft Colruyt al veel bereikt, omdat duurzaamheid al heel lang in zijn DNA zit. « Waar we minder sterk in zijn is in de dialoog met de consument, omdat we over onze vele inspanningen niet altijd communiceren. » 

Lidl, Belgisch voorbeeld De zeer concrete en ambitieuze inspanningen van Lidl Belux rond duurzaamheid maken deel uit van een 100% Belgisch-Luxemburgs verhaal. « Ik maak me zorgen om de rest van de groep, » geeft Philippe Weiler toe, head of sustainability bij Lidl België. « Lidl is actief in 30 landen en wij zijn het enige land met een dergelijk ontwikkelde strategie. Gelukkig heeft de groep ons gevraagd om onze aanpak aan alle HR-managers uit te leggen. Lidl heeft met interne en externe experts een strategie gedefinieerd rond 50 zeer concrete doelstellingen die zijn terug te vinden in vijf pijlers: ons assortiment, onze medewerkers, het milieu, de maatschappij in het algemeen en onze partners. » Philippe Weiler komt uit de ngo-wereld. Hij werkte 14 jaar bij WWF en denkt dat Lidl in zijn ambities veel verder gaat dan zijn concurrenten. « Elk jaar willen we de omzet van het assortiment duurzame producten met 10% verhogen. Vandaag zijn al onze bananen duurzaam, een actie waarmee we het volume van de Fairtrade-banaan verdubbelen voor heel België. We doen dat, zelfs al kost het ons veel geld. » Maar in het duurzaamheidsverslag 2017 van Lidl staan de doelstellingen voor klimaatverandering in het rood! « Dat komt doordat ze erg ambitieus zijn. » Net als Marie Delvaulx wil hij niet dat de duurzaamheidsstrategie die ene extra bekommernis is. « Elke afdeling moet ermee bezig zijn. Bij Lidl zorgen 50 mensen in de organisatie samen voor één doel. In het begin was het niet gemakkelijk, maar nu voelen ze zich echt verantwoordelijk. Ik ben niet degene die mensen in de organisatie moet overtuigen, het zijn zij die geleidelijk aan de ambassadeurs van deze doelstellingen worden. En dat is geweldig! »