François De Smet : Eén partij, meerdere pijlen

De politiek die rammelt, een virus dat onze economie verstoort… Het lijkt wel het ‘ideale’ moment voor een politicus om te tonen wat hij in huis heeft. François De Smet werd enkele maanden geleden verkozen tot partijvoorzitter bij DéFi. Gewapend met een zak vol ideeën is hij vastberaden om voor verandering te gaan. ) Marine Dehossay

Als filosoof, mediacolumnist en politiek waarnemer met de voeten op de grond –  maar ook als adviseur, directeur en lid van enkele verenigingen – heeft hij een goedgevulde CV. We hebben het over François De Smet, de opvolger van Olivier Maingain. Hij steekt momenteel al zijn energie en ervaring in de ontwikkeling van de partij DéFi. « Mijn vorige activiteiten komen mij vandaag ten goede. Ik kan bijvoorbeeld genieten van mijn oude netwerken, maar ook van mijn ‘non-politieke reflexen’, omdat ik pas sinds kort in de politiek zit. En ik hoop die nog lang te kunnen behouden! » In deze onrustige tijden moet de agenda van een politicus natuurlijk flexibel zijn. Zetelen in de partij, het beantwoorden van mails en telefoontjes, het uitoefenen van een parlementair mandaat…  « Wat ik het moeilijkste vind, is het mentale werk om het dringende van het niet-dringende te onderscheiden. Het is ook de eerste job waarbij ik het gevoel heb dat ik continu met mijn werk bezig ben, want op de sociale netwerken moet je voortdurend opletten met wat je zegt. Ik heb die constante onrust nog nooit ervaren. »

Pro sociale netwerken?

Onbekend op de sociale netwerken en fervent aanhanger van het papier, heeft DéFi volgens François de Smet een enorme weg afgelegd. Eindelijk heeft de partij begrepen dat het van belang is om een online community te creëren. « We zijn bezig met het ontwikkelen van nieuwe reflexen. Er beginnen jongeren in de partij te komen en zij zijn er om ons een boost te geven. Ik moet toegeven dat we met die generatiewissel wat achter zaten, maar vroeger was het nog erger. Het ontbreekt ons gewoon aan een beetje professionaliteit op het vlak van communicatie, voor de rest hebben we de juiste persoonlijkheden en overtuigingen die nodig zijn om goed te kunnen communiceren. Desalniettemin moeten we die uitdaging aangaan. We leven in een wereld waarin nuances niet op prijs gesteld worden, terwijl onze boodschap net genuanceerd is. »

Of dat kan op de sociale netwerken, genuanceerd communiceren? Tijd om het met onze gesprekspartner even over deze influencer-platformen te hebben. Twitter weet hij te waarderen om zijn korte en directe formaat, maar ook omdat hij graag dingen deelt met opiniemakers en houdt van punchlines. « Er is wel vrij snel ergernis als het te ‘politiek politiek’ is op Twitter. We verwachten nu gewoon van politici dat ze samenwerken en ons uit deze crisis helpen. Maar het is een netwerk dat voorop staat bij media, politieke en sociologische communicatie in de breedste zin van het woord. » Facebook is er voor hem om in contact te komen met mandatarissen, activisten en leden : « Je staat dichter bij mensen die potentieel geïnteresseerd kunnen zijn in je boodschap. Zeker met mijn kleine Facebook-profiel, dat niet de uitstraling heeft van gelinkt te zijn aan een politieke partij. Daarom denk ik dat ik een breder scala aan meningen bereik, ook omdat het in mijn vorige leven is aangemaakt. » En François De Smet is ook terug te vinden in de meer serene registers: « Ik gebruik ook een wapen dat ik tien jaar geleden al had, een blog waarop ik er voor zorg dat elke bezoeker vindt wat hij zoekt over politiek, filosofie,… Vrij ongebruikelijk, ik denk dat ik de enige die zoveel pijlen op zijn boog heeft. »

Politicus en ‘publivoor’

Reclame mag dan wel vaak omstreden zijn, vandaag heeft die meer dan ooit zijn nut. « In de reclame gaat het, net als in de politiek, om het verkopen van idealen, het promoten van een samenlevingsmodel en het overtuigen van mensen om zich daarbij aan te sluiten. Dat is een mooie manier om aan politiek te doen: het creëert opinie en neemt daarover ook de verantwoordelijkheid. » De partijvoorzitter stelt dat reclame bij elke grote gebeurtenis hoort en dat het vaak aanpasbaar is. Hij herinnert zich in het bijzonder de communicatie van de overheid in betrekking met het coronavirus. « De enige advertenties die me ik op dit moment herinner zijn die van overheden, die hun toevlucht moesten nemen tot soms zeer eenvoudige ideeën om bepaalde gezondheidsmaatregelen uit te leggen. Wie had dat gedacht, dat we op een dag advertenties zouden zien over handen wassen en neuzen snuiten ? (lacht) »

Crisiscommunicatie

De tone of voice van DéFi is naar gewoonte constructief, en dat lijkt in crisistijden onveranderd gebleven. François De Smet is naar eigen zeggen van mening dat het de taak van een politici is om te zorgen voor een constructieve en pedagogische communicatie. « We willen dat deze informatie positief is voor de zorgverleners en de burgers. We proberen nuttige informatie door te geven, maar ook dat onze communicatie geruststellend is. » En de partij wil ook met andere eigenschap op de voorgrond staan: originaliteit. « We hebben in het verleden al bewezen dat we origineel zijn, met de komst van Didier Gosuin. Hij was de eerste minister die bezig was met het ontwikkelen van acties op milieugebied, zo’n 20 tot 25 jaar geleden, toen dat helemaal nog niet zo populair was als nu. En we hadden ook de eerste vrouwelijke partijvoorzitter. Er zit iets in ons DNA wat ons soms tot pionier maakt en ervoor zorgt dat we de debatten aangaan nog voor ze ter sprake komen. Het achterliggende idee is om met succes te anticiperen op de samenleving van morgen en er al te zijn, met behoud van onze fundamentele principes: een vorm van sociaal liberalisme, secularisme, goed bestuur, de verdediging van Franstaligen en in het algemeen de verdediging van alle minderheden en fundamentele openbare vrijheden. »

Lessen trekken  

En welke rol spelen de klassieke media? Zoals elke relatie wordt ook de relatie tussen de media en de politiek in stand gehouden. En wanneer je van journalist naar partijvoorzitter gaat, lijkt alles te veranderen… «  Je wordt radioactief, je wordt bekeken en blootgesteld. Het is een gigantische onderhandeling waarbij aan de ene kant de politieke wereld de media nodig heeft om te bestaan en de media de politici nodig hebben om informatie te krijgen.

Maar eenmaal we inzien dat journalisten onze vrienden noch onze vijanden zijn, dan denk ik dat we het milieu begrepen hebben. » Volgens François De Smet zullen we, eens deze crisis voorbij is, moeten leren uit het beheer van deze crisis, het positieve onthouden en bekijken wat er in onze gewoontes moet veranderen om klaar te zijn in het geval van een nieuwe pandemie. « Een crisis heeft altijd een positieve kant, ook al is die nog niet zichtbaar. We maken allemaal een enorme sociologische ervaring mee die ons volgens mij veel over onszelf zal leren. »