Anne en Nicolas Bataille banen hun weg. Zo moeder, zo zoon?

Moeder Anne en zoon Nicolas Bataille reageerden enthousiast op onze uitnodiging voor een interview. De twee grepen de kans aan om samen te tafelen vóór onze afspraak. Zulke momenten zijn een belangrijke familietraditie, zo ontdekken we tijdens ons interview. Het blijft ondertussen moeilijk om te onderscheiden wie wie het meest bewondert, want de ene overtreft de andere met complimentjes. Ondanks hun vergelijkbare start werken Anne en Nicolas Bataille in twee verschillende segmenten van de communicatiesector.

DE JAREN AAN HET IHECS

Jullie carrières in de communicatie begonnen op dezelfde plaats: aan het Institut des Hautes Etudes des Communications Sociales, alias het IHECS. Meer bepaald in de richting Publicité & Communication.
Anne Bataille: “Dat klopt! Toch hebben we daarover niet op voorhand overlegd.”
Nicolas Bataille: “Ik vermoed dat je liever had gehad dat ik me aan de ULB had ingeschreven. Ik belandde per toeval bij het IHECS. Een vriend had me overtuigd. Zo van: 'Kom, we proberen het toelatingsexamen van het IHES, want dat lijkt tof te zijn.' Ik slaagde en bleef, zowel voor de sfeer als voor de reputatie. Pas op de campus besefte ik dat allebei mijn ouders aan het IHECS gestudeerd hadden.”
Anne Bataille: “Ik leerde mijn man aan het IHECS kennen.”
Nicolas Bataille: “En ik ontmoette er mijn vrouw! Mijn dochter heeft dus ouders en grootouders die Ihecsiens zijn.”
Anne Bataille: “Ik stapte ook niet meteen met voorbedachte rade naar het IHECS. Na mijn oersaaie middelbare studies Grieks-Latijns wilde ik rechten of archeologie studeren.”
Nicolas Bataille: “Dat van die archeologie wist ik niet ...”
Anne Bataille: “Ik ontmoette mijn man tijdens de vakantie. Hij zei me: 'Ik ga naar het IHECS. Ga je mee? We gaan ons daar goed amuseren!' In die tijd werd er inderdaad duchtig op los gefeest...”
Nicolas Bataille: “Maar er was nog geen tafelvoetbal!”
Anne Bataille: “Zo belandde ik op de campus van het IHECS in Doornik. Ik verliet de campus op mijn tweeëntwintigste met een diploma op zak en we trouwden erg snel om onze families vaarwel te zwaaien. We trokken naar Brussel zonder geld, zonder ook maar iets. Mijn man schakelde snel over naar de informatica. Die begon in de jaren zeventig een hoge vlucht te nemen.”
Nicolas Bataille: “Ik startte zowat op dezelfde manier. Toegegeven, mijn eerste kandidatuur draaide een beetje op een ramp uit vanwege mijn passie voor tafelvoetbal... Maar daarna herpakte ik me snel en dook ik helemaal met mijn neus in de boeken. Ik moest daarna zelfs nooit meer voor een tweede zit opdraven. Ik wist indertijd zeker dat ik studeerde om ooit reclame te maken. Maar ik weet niet of jou dat ook motiveerde?”
Anne Bataille: “Zeker. Toch had ik nooit verwacht dat jou dat ook zou interesseren, want je studeerde Wiskunde-Wetenschappen in het middelbaar onderwijs.”
Nicolas Bataille: “Toen ik buisde voor de eerste kandidatuur, zei ze me: 'Maar enfin, hoe ben je erin geslaagd om te mislukken aan zo'n gemakkelijke school?” (Gelach)
Anne Bataille: “Ik was zoals alle andere mama's! De shock kwam pas echt toen hij me na zijn studies aan het IHECS vertelde dat hij zijn eigen bedrijf wilde starten en niet voor een baas wilde werken. Dat heeft ons om het zo te zeggen... verrast!”

ONDERNEMERSCHAP

Jij wilde op het internet aan de slag?
Nicolas Bataille: “Ik verdedigde mijn verhandeling over digitale marketingstrategieën op 11 september 2001. In de namiddag vertrok ik met vakantie en na mijn terugkeer startte ik Creaxial. Dat is nu 14 jaar geleden. Mijn verhandeling stelde ik voor aan een jury van professionals. Het was de eerste keer dat zo'n verhandeling multimediaal was. De verhandeling scoorde 98%. De jury was er dol op en geloofde erin en zei: 'Mensen, zulke diensten hebben we nodig.' Zo gingen wij van start. Het was in het prille begin van het digitale verhaal.”
Anne Bataille: “Het héél erg prille begin. Ik liep erin verloren. Mijn man en ik lazen zijn verhandeling en begrepen er niets van.”
Nicolas Bataille: “Ik was er door gepassioneerd. Tja, denk er even over na: mijn vader was informaticus, mijn moeder werkte in de reclame... Mijn passie was nogal logisch, zelfs al was ze niet berekend.”
Anne Bataille: “...We zijn allebei ondernemers! Ik ben overtuigd dat er genen met het ondernemerschap gemoeid zijn.”
Nicolas Bataille: “Ik weet het niet. Ik zag dat het zwaar was voor mijn ouders en dat ze er een deel van hun gezinsleven aan opofferden. Ik denk dat vooral de kans op zich mij inspireerde om een eigen bedrijf te starten. En mijn zakenpartner, want alleen zou ik het niet aangedurfd hebben. Maar ik heb wel veel goede raad van mijn ouders gehad. Advocaten en consultants zijn goed en wel, maar hun raad is duur. Bovendien zijn ze niet per se neutraal, terwijl je moeder met haar raad het beste met je voor heeft.”
Anne Bataille: “Niet alleen je moeder, ook je vader!”
Nicolas Bataille: “Dat klopt, want mijn papa is erg sterk in management, administratie en boekhouding. Dat was een enorme luxe voor mij en het spaarde de onderneming veel geld uit.”

“Als manager ben ik gereserveerder dan mijn mama” (Nicolas Bataille)

Hoe was het om als kind een werkende mama te hebben?
Anne Bataille: “Zeg niet dat ik je in de steek liet!”
Nicolas Bataille: “Dat zou ik nooit zeggen!” (Denkt na.) “Ik herinner me inderdaad een erg druk bezette moeder, maar één die er alles aan deed om ervoor te zorgen dat we alles hadden wat we nodig hadden...”
Anne Bataille: “Om de kerk in het midden te houden...”
Nicolas Bataille: “Ik herinner me bijvoorbeeld dat mama 's zondags vijf maaltijden voor de volgende dagen bereidde omdat ze de hele week tot acht uur ‘s avonds doorwerkte en daardoor minder tijd overhield om voor ons te koken. Het was thuis een goed geoliede machine, waardoor het ons aan niets ontbrak. Wij kwamen niets te kort.”
Anne Bataille: “We aten ook zoveel mogelijk samen.”
Nicolas Bataille: “Dat klopt. De zondagavond was voor ons heilig. Dan tafelden we altijd samen. Het maakte daarbij niet uit wat we voor de rest tijdens de week of het weekend deden. Zelfs nadien, toen ik op kot en nadien op een flat woonde, keerde ik zondagavond altijd terug voor ons gezamenlijk familiediner. Dat ligt nu moeilijker, maar we proberen nog altijd om elkaar dikwijls te zien.”

MAAK JE NAAM

Is het niet moeilijk om “de zoon van Anne Bataille” te zijn?
Nicolas Bataille: “Dat ligt inderdaad moeilijker...”
Anne Bataille: “Bataille is niet mijn meisjesnaam! Het is mijn naam als getrouwde vrouw...”
Nicolas Bataille: “Maar je man vond het altijd sneu dat je je meisjesnaam niet gebruikte! Zeker omdat dat makkelijk was in tijden met veel grote koppen in de pers van 'Bataille'!” (Frans voor 'strijd', n.v.d.r.)
Anne Bataille: “Bij ruzies met mijn man – we zijn per slot van rekening 43 jaar getrouwd – waarschuwt hij me altijd: 'Ik verbied je mijn naam nog langer te gebruiken als we scheiden!' Daarmee haalt hij me altijd over de streep: ik vertel mezelf dan dat ik moet kalmeren omdat een naamsverandering heel moeilijk zou vallen in de reclamewereld. Mijn meisjesnaam is Lheureux. Dat is een veel mooiere naam... maar het is er nu wat laat voor!” (Gelach)
Nicolas Bataille: “Tot mijn eerste licentie aan het IHECS maakte mijn naam helemaal geen verschil voor mij. Ik was er discreet over. Ik herinner me wel dat één professor me enigszins 'zocht' omdat hij ooit een discussie met mijn mama had gehad ... Maar op een mooie dag meldde mijn syllabus me zwart op wit: 'Anne Bataille start Space na haar carrière bij Reader's Digest en McCann' enzovoort. Toen pas legden mijn vrienden het verband, maar eigenlijk zonder verdere gevolgen. Het was vooral in mijn beroepsleven dat… Bij de start van mijn carrière lieten veel mensen me met zoveel woorden verstaan dat ik het had gemaakt door Carat. We hadden inderdaad de site van Carat ontworpen. Maar we werden vooral gekozen omdat we goed, alert en goedkoop werden bevonden. We waren helemaal niet de keuze van mama, integendeel! Het was een eenmalige opdracht. We tekenden nooit een contract en werden nooit door een pitch geholpen.”
Anne Bataille: “Hij was zich indertijd bewust van het probleem en wist dat ik niet van naam zou veranderen. Hoe dan ook is ons wereldje zo klein dat het geweten zou zijn, zelfs bij een naamswijziging. Hij baant zijn weg en ik baan mijn weg. Wij zijn in verschillende segmenten van de communicatiesector actief.”
Nicolas Bataille: “Je kunt niet zeggen dat ik er zakelijk mijn profijt mee gehaald heb. Het maakt me het leven des te moeilijker bij alle mediabureaus. Het is nu eenmaal zo dat ik 'de zoon van ...' ben. Maar ik leg me er bij neer.”
Anne Bataille: “Daar heb ik een heel grappige anekdote over. Onlangs, als ik me niet vergis ongeveer twee jaar geleden, praatte ik met een nieuwkomer in de internetsector. Hij sprak me aan met 'mevrouw Bataille' aan. Waarop hij nadacht: 'Bataille... Bataille... Maar u bent toch niet de moeder van Nicolas Bataille?’ Nicolas Bataille is niet meer 'de zoon van' maar ik ben 'de mama van', omdat ik niet langer bekend ben bij de nieuwkomers. Dat is nu eenmaal zo!”
Nicolas Bataille: “Het is een beetje de symbolische fakkel die wordt doorgegeven!”
Welke herinneringen heb je aan vroegere tijden, Nicolas?
Nicolas Bataille: “Van de start van Crystal, bijvoorbeeld? Het debuut van die onafhankelijke mediacentrale kostte de communicatiebureaus geld. Met de komst van de transparantie toonde die daarenboven aan dat sommigen flink hun zakken gevuld hadden. Het was echt oorlog!”
Anne Bataille: “Ah ja! Het was een tijd van processen, doorboorde autobanden, telefonische stalking en alle nachten anonieme bedreigingen op ons vaste thuisnummer...”
Nicolas Bataille: “Dat herinner ik me nog goed! Vaak nam ik de telefoon overigens op!”
Anne Bataille: “Het waren licht ontvlambare tijden ...”
Nicolas Bataille: “Ik was te klein (tien, elf jaar, n.v.d.r.) om te begrijpen wat er echt aan de hand was.”
Anne Bataille: “Inderdaad, maar je zag wel dat we ermee bezig waren...”
Wanneer begreep je echt waarmee je moeder bezig was, Nicolas?
Nicolas Bataille: “Dat ging geleidelijk. Aan het eind van het middelbaar begreep ik het door de media te volgen. Mensen zoals Daniel Weekers en Philippe Lhomme kwamen vaak aan huis, en ik wist dat zij niet eender wie waren...”
Anne Bataille: “Thuis probeerden we wel niet te veel over onze zorgen te praten...”
Nicolas Bataille: “Maar ik had het pas echt door toen zij in de syllabus van het IHECS opdook. Toen besefte ik pas hoe belangrijk ze was in de Belgische mediageschiedenis. Ik wil maar zeggen dat er niet bepaald 10.000 namen in mijn syllabus stonden! Mijn begrip werd er beter op telkens ik tijdens mijn carrière over mijn moeder aangesproken werd.”

MAMA-MANAGER

Voel je de invloed van je moeder in je managementstijl?
Nicolas Bataille: “We hebben een vergelijkbaar karakter. We zijn strikt en onze medewerkers zijn een beetje onze familie. Mama kent de voornamen en het persoonlijk leven van iedereen...”
Anne Bataille: “Nu wordt het wel moeilijk, hé!”
Nicolas Bataille: “Ik ga op dezelfde manier met mijn medewerkers om: ik interesseer me voor hen en voor hun hobby's. Maar voor wat het management betreft...”
Anne Bataille: “We vertegenwoordigen twee andere generaties, met massa's verschillen.”
Nicolas Bataille: “Ik denk dat ik als manager altijd logisch geweest ben en mijn gezond verstand gevolgd heb. In 14 jaar heb ik nooit geroepen. Ik vermoed dat jij, mama, daarentegen, weleens geroepen hebt...”
Anne Bataille: (Timide) “Ja...”
Nicolas Bataille: “Daar ben ik gereserveerder in, zelfs al is het duidelijk aan me te merken wanneer ik niet tevreden ben – en al kan ik op papier iets agressiever zijn. Per slot van reden ben ik menselijk en zelfs een beetje sentimenteel. Ontslagen raken me bijvoorbeeld echt wel.”
Anne Bataille: “Maar je zult zien dat dat geleidelijk zal veranderen naarmate je je verder zal ontwikkelen. Je moet nu eenmaal handelen in functie van je onderneming.”
Stelt Nicolas je professionele vragen, Anne? Belt hij je?
Anne Bataille: “Hij heeft nooit veel vragen gesteld...”
Nicolas Bataille: “Toch wel! Ik sprak je altijd aan zodra ik met een belangrijke zorg zat. Nu, het klopt dat ik niet meteen goede raad wilde, maar veeleer begrip zocht bij iemand die mij en onze wereld verstond...”
Anne Bataille: “Hij reageerde zich op mij af!”
Nicolas Bataille: “Mijn vrienden zijn geen managers en ik heb geen zin om mijn vrouw lastig te vallen met mijn problemen. Maar mijn mama is enthousiast wanneer ik haar spreek over mijn zorgen, of die nu over mijn klanten of over andere professionele aangelegenheden gaan!”
Anne Bataille: “Dat is natuurlijk veeleer de reflex van elke mama.”
Nicolas Bataille: “Maar het is óók omdat je weet waarover we het hebben! Papa sprak ik veel minder over zulke dingen, omdat ik geen zin had om hem problemen over competities en zo uit te leggen... Bij grote zakelijke problemen bel ik mama.”
Anne Bataille: “Zo van, hallo mama, kan je voor me zorgen?” (Gelach)
Nicolas Bataille: “We hebben toch maar mooi gedeelde ervaringen.”

“Er is leven na het werk” (Anne Bataille)

Anne Bataille, wil je professioneel niet stilaan uitbollen?
Nicolas Bataille: “Sinds de geboorte van mijn dochter neemt ze ’s vrijdags vrij. Dat vind ik een mooie manier om het slot van haar carrière voor te bereiden. Wat me het meest zorgen baart, is dat ze professioneel zoveel heeft gegeven en dat ze...”
Anne Bataille: “Maar neen, ik ben overtuigd dat er leven is na het werk. Ik zal inderdaad altijd met één been in de communicatiesector blijven staan. Maar ik denk er wel stilletjes aan... Je moet de moed en de eerlijkheid hebben om afscheid te nemen voor je overtollig wordt.”