Beheersovereenkomst VRT legt ambities (en grenzen) vast

Een kleinere dotatie, compensatie via reclame-inkomsten, een snellere digitalisering en en strenger (onafhankelijk) toezicht, dat zijn enkele van de duidelijke lijnen in de nieuwe beheersovereenkomst die de Vlaamse regering sloot met de VRT. Eerst die dotatie. Die zakt van 275 miljoen euro nu naar 265 in 2021. De jaren nadien blijft die dotatie zakken, tot die in 2025 nog 258 miljoen euro bedraagt. De reclame-inkomsten worden in 2021 begrensd tot 77,8 miljoen euro. Dat zogenaamde reclameplafond zal daarna evolueren met de markt. En voor de verdere digitalisering van de openbare omroep krijgt de openbare omroep 16 miljoen euro, gespreid over vijf jaar. Zoals eerder gemeld mag de VRT niet het onderste uit de kan halen om rechten op sportwedstrijden binnen te halen. Contracten met schermgezichten moeten transparanter zijn en dat brengt ons bij een strengere controle op inkomsten en vooral uitgaven. Maar ook bij een controle van de onpartijdigheid, waarvoor academici zullen worden ingeschakeld.

De raad van bestuur van de VRT en de Vlaamse regering hebben de nieuwe beheersovereenkomst tussen de Vlaamse Gemeenschap en de VRT op 10 december goedgekeurd. Het akkoord bepaalt het kader waarbinnen de publieke omroep de komende vijf jaar zijn opdracht zal vervullen. Er wordt voluit gekozen voor een digitale toekomst: "De VRT zal voor iedereen in Vlaanderen media maken die er écht toe doen."

De samenleving verandert voortdurend en ook de mediasector en het mediagebruik gaan door een grondige transformatie. Het lineaire aanbod op televisie en radio blijft belangrijk, maar tegelijkertijd stijgt de vraag naar digitale content enorm. Daarom zal de VRT zichzelf moeten heruitvinden om haar belangrijke rol voor de Vlaamse samenleving te blijven spelen. Benjamin Dalle, Vlaams minister van Media, jeugd en Brussel: “Na een intensieve periode van onderhandelingen ben ik vandaag trots op het geleverde resultaat. Met deze beheersovereenkomst maken we een kwantumsprong naar een steeds meer digitale openbare omroep. De komende vijf jaar zal ons mediagebruik ingrijpend veranderen. Met de accenten in deze beheersovereenkomst maken we de VRT klaar voor die toekomst en zal ze ook een hele generatie jonge kijkers en luisteraars beter kunnen bereiken. Daarnaast bevestigt dit akkoord het geloof van de Vlaamse Regering in een sterke publieke omroep, met een duidelijke en belangrijke maatschappelijke rol. De VRT is ingebed in een sterk Vlaams medialandschap waar de mediaspelers de krachten meer moeten bundelen om de internationale concurrentie het hoofd te bieden.”

Radicaal digitaal

Deze beheersovereenkomst heeft niet langer een traditionele radio- en televisieomroeporganisatie voor ogen maar een publieke mediaorganisatie die ook in 2030 en daarna vertrouwd en geliefd zal zijn bij vele Vlamingen. De digitale transitie is geen doel op zich, maar een noodzakelijke evolutie om beter in te spelen op het mediagebruik van elke Vlaming. Frederik Delaplace, gedelegeerd bestuurder van de VRT: “We blijven de beste radio- en tv-programma’s maken, dat kunnen we bij de VRT als geen ander. We versterken de voeling met ons publiek; we innoveren om de impact van onze content te vergroten op de juiste kanalen. Zo investeren we meer in mobiele media, werken we meer gepersonaliseerd en meer on demand: onze gebruikers kunnen kijken, luisteren en lezen wanneer zij het willen, op de platformen die zij belangrijk vinden. Maar we gebruiken al die nieuwe mediakanalen niet om de Vlaming te herleiden tot een typetje of een profiel. We blijven inzetten op een breed scala aan interesses en maken van smaakverbreding een écht onderscheidende ambitie.”

Herkenbaar en betrouwbaar

In een mediasector die gekenmerkt wordt door nooit geziene internationalisering is de VRT een unieke, lokale speler. De publieke omroep kan en zal ertoe bijdragen dat mediagebruikers zich verbonden blijven voelen met het aanbod van de Vlaamse media, de lokale creativiteit en cultuur, onze actualiteit en gemeenschap. De VRT zal meer dan ooit bijdragen aan het gesprek over belangrijke maatschappelijke thema’s, een maatschappelijke impact realiseren en die ook meten. De VRT zal herkenbaar zijn voor iedereen, dus ook voor zij die vandaag minder hun gading vinden bij de VRT.

De publieke omroep stimuleert de Vlaamse creativiteit en cultuur. Zo zal de VRT bijvoorbeeld jaarlijks 250 concerten, voorstellingen of festivals blijven capteren. Een opsteker voor een sector die sterk te lijden heeft onder de coronacrisis. Daarnaast worden er via VRT NU extra inspanningen geleverd om zowel verdiepend als verbredend cultuuraanbod tot bij zoveel mogelijk Vlamingen te krijgen. De VRT biedt betrouwbare informatie aan en vecht, ook samen met andere mediabedrijven, tegen desinformatie. De digitalisering zorgt hier voor enorme opportuniteiten. Het publiek staat eens te meer centraal, zeker nu er nog meer op maat van de mediagebruiker kan gewerkt worden. Luc Van den Brande, voorzitter van de raad van bestuur van de VRT: “De maatschappelijke rol van de VRT heeft nog nooit zo prominent in een beheersovereenkomst gestaan. Onze democratische samenleving heeft nood aan een publieke omroep die letterlijk tussen de Vlamingen staat, waarin deze zich helemaal herkennen en die resoluut gaat voor het realiseren van een maatschappelijke impact. Daarbij moet de omroep durven innoveren en gebruik maken van nieuwe technologieën waarbij kijkers en luisteraars het ruime aanbod makkelijk vinden en waarbij we hen op VRT NU van diverse genres laten proeven. We zetten daarnaast ook volop in op digitale audio en podcasts.”

De onpartijdigheid van het informatieaanbod zal ook gemonitord worden op een kwantitatieve, kwalitatieve en vergelijkende manier.

Versterking Vlaamse mediasector

De VRT werkt mee aan een sterk, Vlaams media-ecosysteem en blijft investeren in Vlaamse productiebedrijven, zo luidt het nog. Zo besteedt ze minimaal 20 procent van haar inkomsten aan de externe creatieve sector: Vlaamse audiovisuele content, innovatieve audio en digitaal aanbod. Hiervan gaat op jaarbasis minimaal een half miljoen euro naar de externe audiosector, onder meer voor podcasts. Daarbij komt nog dat, indien de inkomsten uit commerciële communicatie door een positieve marktindex zouden stijgen, extra middelen naar de externe creatieve sector kunnen gaan.

Tegen het einde van de Beheersovereenkomst in 2025 zal minstens 65% van het aanbod op vrtnws.be gerelateerd zijn aan video of audio. De publieke omroep bevestigt haar ambitie om met andere mediaspelers de verdere groei van Vlaamse fictie te stimuleren. VRT NU onthoudt zich van previews van internationale fictiereeksen, behoudens enkele uitzonderingen, zoals fictiereeksen van andere publieke omroepen. Daarmee komt zij tegemoet aan de verzuchtingen van onder andere de commerciële mediabedrijven, zonder de publieke opdracht van de VRT ondergeschikt te maken aan die wensen. De VRT verhoogt ook de transparantie over hoe ze omgaat met haar publieke middelen.

Financiering

Om de publieke opdracht waar te maken, krijgt de VRT een basisdotatie van 265 miljoen euro in 2021, jaar per jaar afnemend tot 258 miljoen in 2025. De overige 40% van haar budget zal de VRT zelf zoeken via bijvoorbeeld distributievergoedingen. De inkomsten uit commerciële communicatie en boodschappen van algemeen nut (BAN) worden voor 2021 begrensd op 77,8 miljoen euro. Dat zogenaamde reclameplafond zal daarna evolueren met de markt. Daarmee voldoet de VRT aan de afspraken van het regeerakkoord waarin een besparingstraject is afgesproken van 12 miljoen euro over 5 jaar.  De werkingsmiddelen worden niet geïndexeerd; het aandeel van de lonen in de totale dotatie wel. De VRT zal in de toekomst ook rapporteren over de totale som van de vergoedingen voor schermgezichten. Daarnaast worden alle aanbevelingen uit het rapport Audit Vlaanderen uitgevoerd en wordt hierover gerapporteerd.

Toekomst veiligstellen

Deze nieuwe Beheersovereenkomst vrijwaart de toekomst van de VRT in een veranderend medialandschap. De VRT is niet zomaar een mediabedrijf. Ze is een organisatie die met een mandaat van de overheid en van alle Vlaamse burgers in alle onafhankelijkheid een maatschappelijke missie waarmaakt. Toekomstgericht en met ambitie werkt de VRT iedere dag aan media die er écht toe doen. De overheid bekrachtigt daarin de meer dan unieke rol van de VRT, anders dan de andere media. Opvallend, tot slot: "Iedereen is nodig om tot dit resultaat te komen, intern en extern. De VRT zal dus ook actief samenwerken met een diversiteit aan partners om haar aanbod nog beter af te stemmen op de Vlaamse samenleving."