Bowling maakt eigentijdse interpretatie van ‘De Baden van Oostende’

Oostende vormt het decor van een uniek project. Vanaf 28 oktober is de hedendaagse vertaling van ‘De Baden van Oostende’ te bewonderen in het James Ensorhuis. Met dit initiatief vieren Toerisme Oostende vzw en Toerisme Vlaanderen de opening van het onlangs vernieuwde James Ensorhuis. En uiteraard wordt ook de link tussen de Vlaamse Meester Ensor en de stad Oostende in de verf gezet.

De maatschappijkritiek in het iconische werk van James Ensor is nog steeds brandend actueel. Bowling Brands toont met project dat, zelfs na 130 jaar, Ensor een heel hedendaagse kunstenaar blijft. Om dit alles te realiseren engageerde Bowling de fotograaf Athos Burez.

Ensor mobiliseert nog altijd

Het werk van Ensor is een kluwen van kleurrijke personages. De eerste stap van Bowling Brands was dan ook meer dan 180 figuranten vinden. Een geanimeerde oproep via social media en wild postering om model te staan op de nieuwe ‘Baden van Oostende’ leverde 600 enthousiaste kandidaten op.

De ‘making-of’

Het was een onvervalst huzarenstukje om dit kunstwerk te maken. In amper twee dagen tijd werden deze 180 figuranten excentriek verkleed en gefotografeerd op het strand van Oostende – en dat met respect voor alle Covid-19-veiligheidsmaatregelen. Alle afzonderlijke scènes werden na afloop tot één geheel op het strand gefotoshopt waardoor een bont allegaartje van badgasten ontstond.

Het resultaat is een foto van 100 cm x 140 cm die vanaf 28 oktober tot en met 10 januari te bewonderen is in het James Ensorhuis in Oostende. ‘De baden van Oostende’, de originele én de actuele versie zullen eveneens later ingezet worden om buitenlandse toeristen uit te nodigen om James Ensor en Oostende te ontdekken.

Maatschappijkritiek vroeger en nu

In zijn schilderijen gaf James Ensor kritiek op de maatschappij en wilde hij heilige huisjes omvergooien. Maar sommige van deze huisjes staan een eeuw later nog steeds overeind. Ook in het nieuwe werk is er heel wat maatschappijkritiek te vinden.

Naakt

Ten tijde van Ensor hadden de mensen een heel conservatieve en preutse levenshouding, maar eenmaal in het water schilderde Ensor de menigte alsof alles geoorloofd was. De thematiek van deze dubbele moraal kaartte Ensor vaak aan in zijn oeuvre. In Ensors tijd was de kerk sterk gekant tegen deze losbandige badcultuur en wilde ze deze losbandigheid zelfs bij wet verbieden. Toch beeldt Ensor de priester af als grootste gluurder van heel de burgerij.

Ook onze samenleving heeft een ambigue relatie met naakt. Naakt was nog nooit zo toegankelijk. Toch wordt het vermoeden van blote borsten onmiddellijk geweerd op Facebook, en komt de monokini quasi niet meer voor op de Vlaamse stranden.

Kussende mannen

130 jaar geleden keken mensen vreemd op als twee mannen elkaar in het openbaar kusten. Dit is de huidige tijd nog steeds niet helemaal veranderd. Gelukkig zijn er anno 2020 — vergeleken met de tijd van Ensor — veel grote stappen gezet wat betreft tolerantie en acceptatie van koppels van hetzelfde geslacht. Maar nóg steeds vindt een deel van onze samenleving het aanstootgevend als twee mannen of vrouwen elkaar in het openbaar kussen. Ze worden liever niet geconfronteerd met de seksuele geaardheid van de LGTBQ-gemeenschap.

Er is twijfel of de twee kussende mensen op het werk van Ensor van hetzelfde geslacht zijn. GenderfluÏde of ‘in the eye of the beholder’? Wie zal het zeggen. In het werk van Athos Burez zijn het in ieder geval wel duidelijk twee mannen die elkaar kussen. Een andere verwijzing naar de gay community is de ‘puppy play’ scene. Wat zich normaal achter gesloten deuren zich afspeelt, krijgt in het werk een heel publieke plek

Migratie

Een kuststad is altijd meer vrijgevochten dan andere steden. Zeker havensteden, zoals Oostende, worden gekenmerkt door een voortdurende stroom aan overzeese invloeden. Dit brengt vaak een wrijving met zich mee tussen de gevestigde bewoners en nieuwe culturen.

Meer dan ooit ligt Europa in de knoop met migratiestromen die via de zee op zoek gaan naar een beter leven. Dit thema is dan ook te vinden in het hedendaagse ‘De Baden van Oostende’. De strandgangers kijken vanop een veilig afstandje — maar toch heel nieuwsgierig — naar de mensen op het aangespoelde vlot.

Vervuiling

Massatoerisme is niet vrijblijvend. Het heeft een impact op het milieu. Oostende heeft deze zomer maar liefst 30 extra mensen aangeworven om het strand op te ruimen. En dat is zeker geen overbodige luxe. Op gewone zomerdagen halen de stadsdiensten gemiddeld 9 ton afval van het strand op. Op drukke dagen stijgt dit tot maar liefst 12 ton per dag. Onze wegwerpcultuur is dan ook sterk aanwezig in het nieuwe werk.

Credits

Klant: 

• Toerisme Vlaanderen (Tama D’haen, Pauline Steverlynck, Vincent Buyssens en Johan Verest)
• Visit Oostende (Pieter Hens, Isolde Simoens & Niels D'Hoedt)

Agency: Bowling Brands 

• Creative Director: Christophe Ghewy
• Strategic Director: Gwenn Nevelsteen 
• Project Management: Romy Vierhouten 
• Graphic Design & Motion Design: Jan Sidgwick & Sam Allemand

Visual Artist (kunstenaar & fotograaf): Athos Burez

Productie

• Productie kunstwerk: Nono C. Production - Chanel Selleslach 
• Retouches: Yelle Vandenbruaene
• Productie Teaser / After movie: Robin Stevens

Media:

• Affichage: Rapid Media
• Social: Toerisme Vlaanderen