Divers in het hart van de media

Als vitrine van de samenleving is het essentieel dat media zo waarheidsgetrouw mogelijk zijn.  Maar doe je dat, diversiteit zo goed mogelijk weerspiegelen? En dit zonder fouten te maken? Wie doet het goed en wie faalt? Grijze zones zijn er altijd. Martine Simonis, algemeen secretaris van AJP, Marc Dupain, general manager van WeMedia, en Catherine Anciaux, algemeen secretaris van laPresse.be proberen duidelijkheid te scheppen. - Marine Dehossay

Tien jaar geleden publiceerde het AJP (Association des Journalistes Professionnels) haar eerste studies rond diversiteit. En die zijn intussen diep geworteld binnen verschillende redacties en directies. Maar hoewel de mentaliteit al sterk veranderd is, staan we volgens het AJP nog lang niet op het punt dat er plannetjes gevolgd worden om diversiteit te bevorderen binnen redacties en productiebedrijven. Bovendien is LA PRESSE.be van mening dat het niet gezond is om als federatie goede of slechte punten te geven aan media, omdat ze niet over de juiste gegevens beschikken om daarover een ​​standpunt in te nemen. Een overzicht van de sector is er dus niet. Marc Dupain merkt wel op dat er, zowel in de media als bij adverteerders, maar ook in het algemeen, steeds meer belangstelling voor het onderwerp is. Goed begonnen is half gewonnen!

De rol van de media

Volgens Martine Simonis moet de informatie die journalisten brengen een weerspiegeling zijn van de diversiteit in onze samenleving. Enerzijds om zo goed mogelijk de zorgen van de diverse doelgroepen weer te geven, anderzijds om vooringenomenheid (over geslacht, leeftijd, achtergrond, afkomst enzoverder) bij de verwerking van nieuws te vermijden. « Het gaat dus niet zozeer om het ‘communiceren’ over diversiteit, maar om het werken aan een écht inclusieve diversiteit, zowel in de content van de producties als binnen de redacties, » benadrukt ze. Catherine Anciaux van haar kant verduidelijkt dat elke aangesloten uitgever zelf beslist of die al dan niet rekening houdt met diversiteit binnen het bedrijf en binnen de redactie(s). Er bestaat namelijk zoiets als redactionele vrijheid. 

De koplopers in verandering  

Marc Dupain, voorzitter van het Communicatie Centrum, volgt in zijn vrije tijd de nieuwe deontologische regels rond deze thematiek op. Hij ontkent ook niet dat mensen tegenwoordig veel sneller reageren wanneer ze iets horen of zien dat niet overeenkomt met hun waarden of met de huidige gevoeligheid van de samenleving. « Er zijn maar weinig media die deze kwestie echt in hun bedrijfsbeleid hebben geïntegreerd, »  legt Martine Simonis uit. « Imagine Demain le Monde en Médor besteden hier bijzonder veel aandacht aan, tot op het punt dat ze hun eigen barometers creëren. De RTBF heeft een Cel Diversiteit opgericht, en die missie maakt er echt deel uit van het dagelijks bestuur. » Voor haar eigen maandblad, Journalistes, heeft het AJP ‘inclusief schrijven’ omarmd en daarvoor een extra tool ontwikkeld: Expertalia, een database waarmee journalisten hun bronnen kunnen diversifiëren. « Maar, » zegt Martine Simonis nog, « als het gaat om diversiteit in content is het wel zo dat de krantenpers het minst diversiteit weergeeft. Dat kunnen we grotendeels verklaren door de sportpagina’s, die soms goed zijn voor de helft van het nieuws en die zeer weinig vrouwen afbeelden (6% gemiddeld). Er werken ook gewoon minder vrouwen of journalisten met een andere afkomst op sportredacties.

Anders aanwerven

Zonder al te veel moeite zit er bij We Media een mooi evenwicht in het aantal werknemers: « we hebben vijf fulltime medewerkers en drie freelancers, in totaal vier mannen en vier vrouwen. De jongste is hier 28 jaar, de oudste 60. En een van onze collega’s heeft multi-etnische roots. Toch moesten we daar niet bewust naar streven, dat is eigenlijk op vrij natuurlijke wijze tot stand gekomen. Iedereen maakt hier ook deel uit van het besluitvormingsproces. » Volgens Marc Dupain is een goed team een gevarieerd team. Experten, creatieven, mensen met vrouwelijke finesse en anderen die assertiever zijn… « Diversiteit staat vaak ook gelijk aan creativiteit. Het is vaak de stimulans om oplossingen te vinden tussen mannen en vrouwen, » zegt hij. Bij LAPRESSE.BE worden mensen bij het aanwerven beoordeeld op hun competenties in een bepaalde functie, ongeacht geslacht, afkomst of andere eigenschappen, legt Catherine Anciaux uit. « Vandaag telt ons team vier vrouwen en één man. Ook mensen met een andere afkomst hebben al deel uit gemaakt of maken nu deel uit van ons team. Diversiteit in een team is een echte troef: het maakt het mogelijk om verschillende standpunten tegen elkaar af te wegen en om verschillende kwesties beter te begrijpen. » 

Diversiteit in 2021 

Marc Dupain formuleert het slotwoord: « Wat me hoop geeft voor de toekomst is dat onze samenleving openstaat voor discussie. Waken we wel genoeg over diversiteit? Over het respect voor de mensen die we interviewen? Over de mensen die we op de cover zetten? Als ik kijk naar de stappen die de afgelopen jaren zijn gezet, ook binnen het Communicatie Centrum in termen van ethiek in reclame, en als ik kijk  naar de evolutie van de deontologische regels binnen de raden voor journalistiek, dan besef ik dat er al veel dingen veranderd zijn en nog steeds veranderen. Het is niet altijd gemakkelijk om minderheden of andere samenlevingen te begrijpen. Integratie gebeurt nu eenmaal door middel van taal en er is voldoende empathie nodig en de wil om te luisteren en open te staan voor anderen. »