"Ondernemingen doen steeds vaker een beroep op online influencers om hun merk, product of dienst online te promoten. Die online influencers, die via de sociale media een groot aantal consumenten kunnen bereiken en beïnvloeden, plaatsen op hun blog, Instagram, Facebook, en andere sociale media foto’s, filmpjes of berichten waarin het merk, het product of de dienst wordt vermeld en/of aangeprezen," zo begonnen de guidelines voor influencers die de FOD Economie gisteren publiceerde.
Dezelfde dag nog verdween de tekst van de abside van de FOD, die valt onder de bevoegdheid van vicepremier en federaal minister van Economie Kris Peeters."Door dergelijke berichten, filmpjes, foto’s,… op sociale media te publiceren, wordt door de online influencers in werkelijkheid vaak reclame gevoerd," ging de tekst nog voort. "Het is voor consumenten echter niet altijd even duidelijk dat de online influencer vergoed wordt voor het voeren van reclame voor een bepaald merk of product. De onwetendheid van consumenten over de ware aard van dergelijke posts, namelijk reclame, heeft tot gevolg dat het koopgedrag van consumenten op een oneerlijke wijze beïnvloed kan worden."
Dat er een probleem kan ontstaan als de grens tussen reclame en influencing de facto onbestaande is, terwijl de consument zich daar net van bewust is, staat buiten kijf - en betrokkenen, zoals Bert Marievoet van Native Nation, toonden zich in het verleden al voorstanders van transparantie - maar de regels (guidelines) die de FOD Economie voorstelt zouden wel erg ver kunnen gaan. Zag men dat in? Of is er een fout gebeurd zodra een werkdocument al meteen werd gepubliceerd? Het onderwerp ligt nu in ieder geval op de publieke tafel. Want in het intussen dus weggehaalde document werd het labelen van influencerboddshappen als volgt vastgelegd:
"Het is verboden om reclameboodschappen op sociale
media te posten zonder duidelijk aan te geven dat het om
reclame gaat.
Reclame omvat alle handelingen die bijdragen tot de pro-
motie van de verkoop van een merk, product of dienst én
waarvoor u een vergoeding ontvangt. Die vergoeding kan
een betaling in geld zijn of enig ander voordeel dat u van
een onderneming ontvangt.
Voorbeelden van reclame die als dusdanig door de online
influencer moeten worden gelabeld:
• U ontvangt een vergoeding per post waarin u een
onderneming of een product vermeldt. Dat is recla-
me ongeacht of u uw eerlijke mening over de onder-
neming of het product post. Als u bijvoorbeeld een
review schrijft/filmt over een product dat u gratis, of
met een korting, van een onderneming hebt ontvan-
gen, moet u die post duidelijk labelen als reclame.
• Let op: het posten van een mening die u wordt
opgelegd door een onderneming is verboden: lees
hierover onder: @oneerlijke reclame.
• U ontvangt gratis een product of dienst, krijgt een
bepaald product in bruikleen, u mag gratis naar
een evenement of op reis of u ontvangt gratis
andere diensten of kortingen in ruil voor een ver-
melding of weergave in een post. Ook als u bijvoor-
beeld op televisie mag verschijnen in ruil voor de
vermelding van een merk, product of dienst, is er
sprake van reclame.
• U hebt een overeenkomst met een onderneming,
bijvoorbeeld als “ambassador” of “partner”. Dat is
reclame zowel in het geval dat u hebt ingestemd
om bepaalde posts te plaatsen als in het geval dat u
bepaalde producten of diensten van het merk op de
voorgrond plaatst die een marketingeffect hebben
voor de onderneming. Als u bijvoorbeeld als bekende
atleet gesponsord wordt door een merk, moet u dat
duidelijk aangeven.
• U organiseert wedstrijden of geeft “freebies” of kor-
tingscodes voor een onderneming.
• U plaatst een advertentielink voor een onderneming
waarvoor u wordt betaald, hetzij per klik of per aan-
koop.
• U hebt een eigen zaak en post hier advertenties
voor. Als u bijvoorbeeld een eigen kledingcollectie
of webshop hebt en hiervoor posts plaatst op uw
persoonlijke profiel, is er sprake van reclame. Dat
is reclame ongeacht of het uitsluitend uw eigen
zaak betreft of een samenwerking met andere
partners. Als u als werknemer van een bedrijf een
product, merk of dienst promoot, moet u dat dui-
delijk aangeven.
Iedere bezoeker van uw pagina of profiel moet de re-
clameboodschappen duidelijk kunnen herkennen. Om
dat te verwezenlijken moet u in elke post die reclame
bevat, de aanduiding “reclame” of “advertentie” plaat-
sen. Enkel die twee labels mag u gebruiken. Volstaan
bijvoorbeeld niet: “in samenwerking met”, “met dank
aan”, “in opdracht van”, “partner” en “sponsor”. Verder
in deze guidelines wordt enkel melding gemaakt van de
vermelding “reclame”, maar de vermelding “adverten-
tie” mag u ook gebruiken om een reclameboodschap te
labelen.
De aanduiding “reclame” moet aan de volgende vereisten
voldoen:
• het woord “reclame” moet worden weergegeven in
een duidelijk leesbaar lettertype;
• het woord “reclame” moet in dezelfde, of een gro-
tere, lettergrootte dan de rest van de post worden
weergegeven;
• er moet een duidelijk kleurcontrast zijn met de
achtergrond (bijvoorbeeld witte letters op een zwarte
achtergrond) en de letters mogen niet transparant zijn;
• het woord “reclame” moet vermeld worden in dezelfde
taal als de post zelf;
• het woord “reclame” moet op een prominente plaats
worden weergegeven."
En vervolgens werden per medium (blog, Instagram, YouTube,...) details vastgelegd, naast de strafbepalingen bij overtreding. De tekst verwijst ook expliciet naar (verboden) reclame bedoeld voor kinderen, en benadrukt dat de influencers zelf aansprakelijk is voor dat hij of zij post op sociale media.
