Hoofdzetels met een imago

Politieke partijen kiezen hun locatie of façade niet willekeurig! Hun hoofdkwartier vormt natuurlijk het hoofd en hart van hun communicatie. - Frédéric Vandecasserie

Zou het toeval zijn dat de CDH in de Tweekerkenstraat ligt? Of dat de PS haar thuis vindt op de Keizerlaan? Een vraag waarop we graag een antwoord krijgen, of toch gedeeltelijk. “De keuze van ons adres in de Tweekerkenstraat is natuurlijk niet willekeurig,” geeft Gauthier de Sauvage, algemeen secretaris van de CDH toe, een partij die al bezig is met haar volgende verhuis. “Ik denk dat de symboliek achter het hoofdkwartier van belang zal blijven, maar veel minder dan vroeger. Ook de façade en diens kleur, het oranje in ons geval, blijft belangrijk. Dit omdat ons gebouw vaak op televisie komt en dus direct bijdraagt aan ons imago.”

Een adres dat klopt als een bus

“Het bewijs dat de keuze van het hoofdkwartier voor een partij nog steeds belangrijk is,” zegt Nicolas Baygert, professor politieke communicatie aan de ULB en Sciences Po Paris. “Zo’n centraal gebouw weerspiegelt het imago, de waarden en de boodschap die een partij wil uitdragen. Het hoofdkantoor van de PS op de Keizerlaan werd zo bij de komst van Elio Di Rupo aan het hoofd van de partij volledig gerenoveerd, in overeenstemming met de nieuwe filosofie die hij wilde invoeren. Ik ben benieuwd of Paul Magnette ook zal proberen om zijn stempel te drukken op het gebouw. Ik denk alvast van wel… Bovendien moet de vestiging ook vaak een boodschap uitstralen die verband houdt met de manier van werken. Zo zijn Ecolo en Groen samen een nieuwe, gemeenschappelijke zetel aan het bouwen. Een concrete en fysieke manier om hun wil tot samenwerking, waarover ze het in hun programma’s hebben, uit te drukken. En ik denk ook dat de CDH een minder nuffig adres zou moeten kiezen voor zijn nieuwe hoofdzetel, want zij willen minder kerkelijk overkomen.” Het belang van link tussen een partij en zijn adres geldt natuurlijk niet alleen maar in België! Kijk maar naar Frankrijk. Baygert, specialist in de Franse politiek, bevestigt dit: “Daar zijn het vooral Mitterrand, Chirac, Sarkozy en Hollande die dezelfde logica volgen. Het gebouw is hetgeen wat de partij belichaamt. Het is een manier om de politiek te verpersoonlijken: zo werd er ‘Solférino’ gezegd tegen de PS en ‘rue de Lille’tegen de RPR.” Kortom, het vinden van een gepast adres en een adequaat gebouw met opmerkelijke architectuur helpt bij het belichamen van de partij ten opzichte van de buitenwereld.  

Je niet afsluiten van je volgelingen

 Maar naast de oprichting en gewenste knipoog tussen de filosofie van een partij en haar adres, is een hoofdzetel er ook om andere boodschappen over te brengen. “Tegenwoordig ligt het gevoeliger om een partij in een luxueuze buurt gevestigd te zien,” gaat Baygert verder. “De partijleiders proberen de maatschappij op zijn best te vertegenwoordigen en proberen deze vooral niet te beledigen. Het meest frappante daarvan voorbeeld komt uit Frankrijk. Zo heeft de PS haar historische en chique zetel aan de Rue de Solférino verlaten voor een nieuwe plek in een district dat minder uiterlijke tekenen van rijkdom vertoont, wat niet zo goed staat in tijden van crisis. Op die manier willen ze ‘politiek correct’ zijn. Partijen maken steeds meer duidelijk dat hun nieuwe gebouwen in een matige prijscategorie vallen, zowel wat betreft het gebouw zelf als de inrichting. Maar ook ecologische redenen worden belangrijker, net als het comfort wat betreft werknemers en telewerken. Indirect speelt het gebouw zo zijn rol in de politieke communicatie. Het bewijs hiervan is het feit dat partijen continu over deze aspecten communiceren. En dat is natuurlijk nooit toevallig maar tot in de details berekend.” 

Ook de symboliek van de indeling van een locatie, met een duidelijke interne hierarchie, is fundamenteel. “Bij ons krijgt de partijvoorzitter het bureau dat uitkijkt op het mooiste zicht,” zegt Christophe Cordier, woordvoerder van de MR. “Zijn bureau ligt op de negende verdieping, en op de verdieping erboven ligt een heel mooi terras waarop we onze belangrijkste gasten ontvangen.” Een keerzijde… Het is ook datzelfde gebouw dat soms wel eens bekogeld wordt met eieren tijdens manifestaties. Ten slotte nog een voorbeeld waaruit blijkt dat er in de politiek niets aan het toeval overlaten wordt: “Di Rupo staat erop om te laten weten wanneer hij in Bergen is, om zijn volgelingen te laten zien dat hij niet de hele tijd in Brussel zit. Hetzelfde geldt voor Paul Magnette met Charleroi en Maxime Prévot met Namen… Ook dat gaat puur over communicatie,” besluit Bayert.