Mediawijs schopt Vlaamse leerlingen een gezond geweten

De gezondheidsgeletterdheid van onze scholieren kan beter. Ze kritisch leren omgaan met informatie over gezondheid die ze via de (sociale) media tegenkomen, is cruciaal in tijden van overvloed aan (des)informatie. Daarom lanceren Gezondheid en Wetenschap en Mediawijs op 16 november 2022 het educatief pakket ‘Gezond Geweten’. De focus van het pakket ligt op het bevorderen van de gezondheidsgeletterdheid van leerlingen in het secundair onderwijs (12-18 jaar). 

Wat is gezondheidsgeletterdheid?

Gezondheidsgeletterdheid is het vermogen om gezondheidsinformatie kritisch te begrijpen met als doel de gezondheid en de levenskwaliteit te behouden of te verbeteren. Een beperkte gezondheidsgeletterdheid wordt in verband gebracht met een slechtere gezondheid, ongepast gezondheidsgedrag en gebruik van de gezondheidszorg, slechte therapietrouw en zelfzorg en hogere sterftecijfers.

Uit onderzoek blijkt dat Europese scholieren, waaronder de Vlaamse, niet uitmunten op het gebied van gezondheidsgeletterdheid. Cijfers voor Vlaanderen geven aan dat 12,6% van de scholieren ondermaats scoort, 74,3 middelmatig scoort en slechts 13,1% het goed doet. De grootste moeilijkheden zijn het vinden van online gezondheidsinformatie, het beoordelen van de betrouwbaarheid ervan en het toepassen van die gezondheidsinformatie in hun dagelijks leven.

Het geloven van onjuiste gezondheidsinformatie kan nare gevolgen hebben voor zowel onze lichamelijke als mentale gezondheid. En dat is niet anders voor onze jongeren die antwoorden zoeken en tegelijk vatbaar zijn voor desinformatie. De rol van influencers is in deze niet te onderschatten: ze delen informatie met hun meestal jonge volgers die ze op hun beurt ook weer overnemen en verspreiden.

Kant-en-klaar pakket

Het educatief pakket ‘Gezond Geweten’ heeft als doel in te spelen op deze nood en de kennis, vaardigheden en attitudes van leerlingen van het secundair onderwijs te bevorderen om kritisch om te gaan met gezondheidsinformatie. Het biedt leerkrachten kant-en-klaar lesmateriaal aan om met hun leerlingen aan de slag te gaan.

In de eerste module leren de leerlingen wat gezondheidsbeweringen zijn en of ze al dan niet een (on)betrouwbare basis hebben. Ook de rol van influencers en desinformatie komt aan bod. Een tweede module geeft leerlingen meer inzicht in het soort wetenschappelijk onderzoek dat meestal aan de basis ligt van gezondheidsinformatie in de media. Ze leren betrouwbaar onderzoek te herkennen en de valkuilen van gezondheidsinformatie in de media te ontmaskeren. De derde module focust op het afwegen van voor- en nadelen bij het maken van persoonlijke en maatschappelijke gezondheidskeuzes.

Het pakket is vanaf vandaag beschikbaar op de website van Gezondheid en Wetenschap en Mediawijs en zal ook beschikbaar worden gesteld op KlasCement.

Het pakket werd ontwikkeld met de steun van minister van Onderwijs Ben Weyts: "Heel wat leerkrachten zoeken een manier om fake news te bespreken in de klas. Dit educatief pakket gaat door op vaardigheden die leerlingen nodig hebben om om te gaan met fake news over hun gezondheid. Die vaardigheden kunnen evengoed gebruikt worden voor andere thema's die het welbevinden van leerlingen behartigen. Het pakket is ontwikkeld in overleg met gezondheidsexperts en met de onderwijsverstrekkers."