Welke meerwaarde heeft de VRT?

U kent de boutade: "En dat met ons belastingsgeld." Maar inderdaad, elke maatschappelijke meerwaarde heeft de VRT? De maatschappelijke meerwaarde van de VRT nam de voorbije maanden nog verder toe, na een jaar waarin de omroep ten volle haar publieke opdracht realiseerde, aldus de VRT zelf. Dat bleek vandaag in het Vlaams Parlement waar de openbare omroep goede cijfers uit het jaarverslag van 2019 kon voorleggen. "Bij een terugblik op het corona-voorjaar bleek uit een reeks vaststellingen dat de VRT zich in toenemende mate onderscheidt met de verwezenlijking van haar opdracht om bij te dragen tot de Vlaamse samenleving."  Leo Hellemans, gedelegeerd bestuurder ad interim, presenteerde enkele vaststellingen aan de leden van de commissie media:

1. Ook in coronatijd stond de publieke opdracht van de VRT voorop. Op een creatieve manier werd op corona en de gevolgen ervan ingespeeld in de programmering: het informatie-aanbod werd versterkt op alle platformen en alle merken, er kwam extra educatief aanbod voor kinderen en tieners, en extra aandacht voor Vlaamse muziek en kunst & cultuur. Bovendien waren er warme acties, nostalgisch aanbod voor ouderen en aandacht voor beweging.
2. De VRT verhoogde zijn bereik. Zo bleek dat het lineair kijken belangrijk bleef, en bovendien nam het nog fors toe toen de Vlaming op zoek ging naar betrouwbare informatie over de coronacrisis. Het dagbereik van VRT-Televisie steeg tot 57% op 22 maart, het lineaire informatie-aanbod op VRT-Televisie bereikte in maart wekelijks 65,6% van de Vlamingen, het bereik van Het journaal piekte tot 1.748.370 op 27 maart. Het digitale mediagebruik steeg ook sterk door corona. VRTNWS.be zag een verdubbeling van het aantal unieke bezoekers (1,3 miljoen t.o.v. 600.000 in januari-februari), VRT NU zag een verdere stijging van 18% meer browsers in maart t.o.v. februari of 72% meer dan maart 2019. En alle VRT-online-aanbod kende in de tweede week van de lockdown een groei van 55% bezoekers: 3.050.000 t.o.v. 1.965.000.
3. De budgetten staan onder druk. Door het uitstellen of het annuleren van een aanzienlijk aantal programma’s, en het maken van nieuwe, moest de VRT méér investeren om het aanbod op peil te houden. De VRT reageerde tevreden dat de Vlaamse regering die inspanningen ondersteunt vanuit het noodfonds.
4. Corona had een zware impact op het programma-aanbod. Om de getroffen sector te steunen zet de VRT extra in op eigen Vlaamse fictieproducties. Eén is voor elk project afzonderlijk op zoek gegaan naar een oplossing om continuïteit te verzekeren. Tegelijkertijd zijn middelen uitgetrokken om vier nieuwe ‘coronaproof’-fictieprojecten nog dit jaar bij externe productiehuizen te bestellen, op te starten en uit te zenden. Ook andere VRT-zenders ondersteunen de Vlaamse productiesector, zoals de extra Ketnet-reeks Ik u ook.

Op het vlak van cultuur (zoals het Vlaamse meesters-project), educatie (zoals de media-leerpaketten Edubox) en informatie (zoals nieuws op maat van jongeren via NWS NWS NWS op Instagram). Daarnaast slaagt de VRT er steeds vaker in om met ontspannende programma’s (zoals Thuis en #LikeMe) maatschappelijke thema’s bespreekbaar te maken, luidt het bij de VRT. Met haar aanbod bereikte de VRT in 2019 wekelijks gemiddeld 90,2% van de bevolking. Naar VRT-televisie keek de Vlaming gemiddeld 1 uur en 47 minuten per dag, waarvan 83,6% live en 16,4% uitgesteld. Elke dag luisterden gemiddeld ongeveer 2,7 miljoen Vlamingen naar een nieuwsuitzending op VRT-Radio. Het online-aanbod trok dagelijks gemiddeld 22% meer bezoekers (1,5 miljoen): "Dat grote bereik zette de VRT ten volle in voor het realiseren van maatschappelijke meerwaarde."

Maatschappelijke thema’s 

Het aanbod van de VRT maakt steeds meer ruimte voor allerlei maatschappelijke thema’s. Denk maar aan programma’s zoals Down the Road of acties zoals De warmste week, Kom op tegen kanker, De strafste school en De move tegen pesten. Daardoor wordt de mediagebruiker niet alleen geïnformeerd, maar ook geïnspireerd en tot effectieve actie gebracht. Luc Van den Brande, voorzitter VRT: “Voor de VRT is haar maatschappelijke opdracht dé kern van al wat zij doet. Als Vlaamse openbare omroep wil zij bijdragen aan een betere Vlaamse samenleving en het dagelijkse leven van de mediagebruiker verrijken. Dat gebeurt door in te zetten op betrouwbare informatie, culturele verscheidenheid te tonen, een educatief aanbod voor jong en oud aan te bieden, kwalitatieve ontspanning te brengen en sport die verbindend werkt. Ook door thema’s aan te kaarten die mensen bezig houden. Zo blijft de VRT een unieke organisatie in Vlaanderen  die ten dienste staat van iedereen.”

De VRT wil in de toekomst nog meer expertise verwerven in het herkennen van de belangrijkste maatschappelijke uitdagingen. Door meer kennis op te doen over de samenleving, zal zij er in slagen om die nog beter en nog meer te ondersteunen en te verrijken.

Vlaamse identiteit en diversiteit

Om maatschappelijke impact te blijven hebben, is de VRT ervan overtuigd dat zij moet inzetten op Vlaams kwaliteitsaanbod. Lokale producties zijn een belangrijk tegengewicht en differentiator in een internationaliserend medialandschap. VRT-Televisie slaagde er in 2019 in dat 66,4% van de zendtijd in primetime een Vlaams programma was. Op VRT-Radio was 25,1% van de muziek een Vlaamse productie. De merken hadden, elk op maat van hun doelgroep, aandacht voor de Vlaamse culturele rijkdom (610 items in Het journaal gingen over cultuur, 407 cultuurevenementen werden gecapteerd). Om iedereen in Vlaanderen te verbinden met elkaar, streeft de VRT ernaar om in haar aanbod een representatief beeld te geven van de Vlaamse samenleving. Daarom voert ze een diversiteitsbeleid waardoor in 2019 8,3% van de sprekende actoren op VRT-Televisie een nieuwe Vlaming was en 41,2% een vrouw. Omdat veel mensen zonder hulpmiddelen de programma’s niet zouden kunnen volgen, zet de omroep ook in op toegankelijkheid (zoals met ondertiteling (98,7%), Vlaamse Gebarentaal (Het journaalen Karrewiet) en audiodesciptie (zondagavondfictie). Leo Hellemans, gedelegeerd bestuurder a.i.: “De Vlaming is verknocht aan programma’s die aandacht hebben voor het leven in Vlaanderen en met eigen helden. Daarom tonen we de culturele rijkdom en eigenheid van Vlaanderen en geven we collectieve ervaringen in ons aanbod een plaats. Zo versterken we de Vlaamse samenleving en voelen we ons verbonden met elkaar. Maar dat kan alleen, als iedereen zich ook herkent in wat we brengen. We proberen om de Vlaamse samenleving steeds beter te weerspiegelen. Want dat is wat we willen: dat iedereen zich bij ons welkom zou voelen zodat we de Vlaamse omroep van en voor iedereen in Vlaanderen zijn.”

ENKELE KERNCIJFERS

1.       De VRT bereikte wekelijks 90,2% van de Vlamingen.

2.       VRTNWS bereikte wekelijks 79,7% van de Vlamingen.

3.       66,4% van de programma’s in primetime op Eén en Canvas waren Vlaamse producties.

4.       Het journaal bevatte 610 unieke cultuur- en media-items.

5.       18,44% van de inkomsten ging naar externe producties.

6.       De personeelskosten bedroegen 41,42% van de inkomsten.

7.       Kostprijs per Vlaming per jaar: 40,6 euro.