Namen ontwaakt

Namen, schone slaapster? Dat is buiten haar creatieve krachten gerekend. De stad van Félicien Rops, Evelyne Axell, Benoît Poelvoorde en Cécile de France ontwaakt, aangevuurd door een digitale dynamiek. Drie spelers praten met ons over hun relatie met Namen en over initiatieven die er de communicatiesector stimuleren.
“Ze zeggen dat mensen van Namen traag zijn...” aldus het liedje. Van dat vooroordeel heeft Namen wel vaker last. Zou de hoofdstad van het Waals Gewest te lijden hebben onder de betekenis van haar symbool: de huisjesslak? “De mensen van Namen leden lang aan het complex dat ze beschouwd werden als slakken,” bevestigt Gilles Bazelaire, medeoprichter van Dogstudio/Superbe. “Maar ik denk dat dit nu voorbij is. Vroeger zagen de mensen Namen als een ingedommelde stad. Maar een golf van initiatieven, waaronder die van ons, zorgen momenteel voor een mentaliteitswijziging.”

Smart city

De initiatieven in kwestie worden gegroepeerd onder de naam ‘Namur Innovative City Lab’ en worden ondersteund door FEDER en Creative Wallonia. Ze beantwoorden aan de wens van de stad om zich te profileren als een smart city. De initiatieven zijn het resultaat van een bundeling van krachten met publieke en privé-actoren zoals het Agence du Numérique, het BEP (Agence de développement économique durable en de Province de Namur), de Université de Namur en lokale KMO's zoals Dogstudio. De missie: “De economie stimuleren, de Waalse knowhow belichten, en producten en stadsdiensten ontwikkelen die beantwoorden aan de nieuwe vragen en behoeften die de burgers formuleren.”
De projecten spitsen zich in het bijzonder toe op mobiliteit. Voorbeelden zijn onder meer de slimme bushokjes, het intelligent beheer van de stadsverlichting en de steun aan initiatieven op het vlak van open data en de ontwikkeling via Confluence – een ruimte waarbij een esplanade en een verbinding voor fietsers en voetgangers tussen Namen en Jambes ingericht wordt en een 'digitale poort' ontwikkeld wordt als brug tussen burgers en technologie. Nog een voorbeeld is Trakk, een multidisciplinaire ruimte met een ‘fab lab’ voor creativiteit en innovatie – en een ontmoetings- en uitwisselingsplaats voor verschillende doelgroepen. Dogstudio speelt er een actieve rol in. Onze gesprekspartners zijn unaniem: de dynamiek is positief. “Dit interessante ecosysteem voor ondernemingen en publieksopvoeding levert alleen maar winst op,” zegt Emmanuel Briard, oprichter van Hungry Minds, het communicatiebureau dat tekent voor de site van Trakk.

Altijd maar hoger

Kikk past in dezelfde logica. Het internationaal festival van digitale en creatieve culturen startte vijf jaar geleden onder impuls van Dogstudio. Kikk wil alle partijen op de markt 'opvoeden' en op een hoger niveau tillen door het beste van het beste in de digitale wereld te tonen. “Hoe meer onze concurrenten kwaliteit leveren, hoe meer onze klanten veeleisend worden en hoe meer ze de kwaliteit op prijs stellen die wij met onze projecten leveren,” vat Gilles Bazelaire de evolutie samen. Kwaliteit en innovatie zijn de verkoopargumenten bij uitstek van Dogstudio. “We proberen ons bureau bovenaan de digitale markt te positioneren,” gaat hij verder. “Niet per se door de prijszetting, maar door de kwaliteit van wat we produceren. We zijn vast van plan om altijd maar hoger en hoger gaan.”

“We zien een mentaliteitswijziging” (Gilles Bazelaire)

Om die hoge vlucht mogelijk te maken, werkt de KMO Dogstudio volgens een model dat doet denken aan dat van een bepaalde Amerikaanse gigant. Ze laat haar medewerkers toe dat zij 20% van hun werktijd besteden aan Onderzoek & Ontwikkeling. Zo moedigt ze de ontwikkeling van eigen producten aan: niet zozeer om de zoveelste volgende webmailinnovatie op punt te stellen (maar wie weet…) dan wel om zichzelf uit te dagen, zichzelf in vraag te stellen – en dus bij te leren. “Wij willen bewust een bureau zijn dat helemaal op zijn 25 medewerkers draait – en niet alleen op zijn stichters.” In diezelfde geest van onderzoek en ontwikkeling werd Kikk opgericht, met als bijkomende wens om een ander gezicht van Namen te tonen. “We wilden een evenement creëren om onze klanten door een andere bril naar Namen en Wallonië te laten kijken.”

Hoogmoed en vooroordelen

Dat belet niet dat de vooroordelen hardnekkig (geweest) zijn. “De vooroordelen tegenover de provincie zijn enorm,” betreurt André Van Hecke, voorzitter van de Cercle de Wallonie.
De medeoprichter van Dogstudio weet er alles van. Het kostte het bureau zes tot zeven jaar om erkenning te krijgen van nationale en internationale collega's, al won het meer dan één Awwward – een prestigeprijs die het beste werk bekroont op het vlak van design, creativiteit en interactieve innovatie. “Op het ogenblik valt alles opeens op zijn plaats. Maar het heeft lang geduurd. Ik ben ervan overtuigd dat het sneller zou gegaan zijn als we ons adres in Antwerpen of Brussel hadden gehad. Maar dat heeft ons niet geremd.” Hij gaat verder: “Ik herinner me dat één van onze eerste klanten ons vroeg: 'Waarom beginnen jullie een bedrijf in Namen? Dat is belachelijk. Jullie hebben geen enkele kans op slagen. Jullie zijn ver van alles en iedereen.' Maar hier zijn wij dus. Het heeft gewerkt!” Volgens Emmanuel Briard is dit “een heel Belgisch-Belgische visie. Wij zijn op drie kwartier afstand van onze opnamestudio in Brussel, bijvoorbeeld. Het is belangrijk om onze klanten te kunnen bezoeken, of die hun adres in Namen, Chimay, Kortrijk of Brussel hebben.”

Fabien Goethals en zijn vennoten zijn ook al burgers van Namen. Ook zij kozen Namen om er Greenpig te vestigen. Het bureau in kwestie spitst zich toe op digitale en visuele communicatie. Het draait prima. Overigens “waren er zes jaar geleden nog niet zoveel bureaus.” De lichte structuur van het bureau verraadt een sterke wens tot lokale verankering. “De mensen van Namen beginnen ons steeds beter te kennen – en wij willen meer en meer met hen samenwerken.” Wat maakte het verschil? Een project, voor het Centre Hospitalier Régional (CHR) van Namen, met de ontwikkeling van een nieuw logo. Dat had positieve gevolgen voor de bekendheid en voor het klantenvertrouwen. Het bureau speelt dat alles uit met initiatieven zoals jaidesdoubles.be en, recent, #selfhouppe voor L'Echasse, een nieuwe brouwerij uit Namen, die zowaar de steun geniet van Benoît Poelvoorde. “We willen zoveel mogelijk voor Namen doen. En waarom op termijn niet voor andere regio's? Maar we gaan stap voor stap. In Namen zijn er nog bureaus die dat goed doen.”
Bij de 'andere bureaus' vinden we Hungry Minds en Dog Studio. Volgens André Van Hecke is de stad “te klein om grote bureaus te dragen.” Emmanuel Briard stemt in. Hij somt klanten uit heel Wallonië en daarbuiten op. “Wij zijn actief in verschillende sectoren,” legt hij uit. “Denk aan landbouw, voeding, bouw en distributie. Wallonië is daar te klein voor.” Daarom bundelt zijn bureau nu al jaar en dag de krachten met Confrad. Met dat netwerk promoot het sinds kort lamsvlees op Europees niveau en wijnen van de Pays d'Oc op Belgisch niveau.
Dogstudio haalt 30% van zijn omzet uit het buitenland. Dat dankt het deels aan “de zoektocht naar projecten die beantwoorden aan de ambities van ons team.” De KMO haalde onlangs een opdracht binnen van het Museum of Science and Industry uit Chicago. De competitie daarvoor won het van 18 internationale bureaus. Daarnaast heeft Dogstudio klanten zoals Microsoft, Google en Pfizer op zijn palmares staan. “Ik ben trots op onze lokale verankering als ik zie wat Dogstudio op internationaal niveau realiseert,” besluit Emmanuel Briard. “We doen dat toch maar mooi voor een bureau uit Namen.”

Vriend en vijand

Hoe gaat het er ondertussen aan toe tussen de bureaus? “Wij zijn concullega's,” vat Fabian Goethals de situatie samen. De bureaus werken samen als projecten erom vragen. Synergieën ontwikkelen zich van nature. Confrad van Hungry Minds is maar één voorbeeld. Een ander voorbeeld is Art Synergie: dit collectief van zes creatief bureaus werkt samen onder de hoede van Greenpig. Het bureau heeft overigens een coachingtraject bij Trakk opgezet om de samenwerking met leden van het collectief te ondersteunen.
Daarnaast worden competentiesilo's ontwikkeld. Hungry Minds spits zich bijvoorbeeld toe op digitaal uitgeven: “We beseften dat er op de markt maar heel weinig spelers actief waren die dit aanboden met een echte meerwaarde. Wij investeerden wél en geloven er ondertussen volop in.”

Dogstudio schiep zelfs een heel nieuwe structuur. Vijf jaar geleden zag het bureau het potentieel in van een krachtenbundeling op het vlak van digitaal en industrieel design voor musea en instellingen, merken en evenementen. Superbe zag het daglicht. Die studio bedacht een interactieve applicatie voor de tentoonstelling Facing time Rops/Fabre door drukletters uit de briefwisseling van Félicien Rops te verhelderen doorheen een zogenaamd 'magisch' vergrootglas. Of nog: door de bezoekers van de tentoonstelling op een lezing van zijn brieven te verrassen zodra ze plaatsnamen in een zetel. “We gaan zo ver mogelijk, omdat we ervan overtuigd zijn dat dit de toekomst is,” zegt Gilles Bazelaire. Hij benadrukt: “Daarom is Trakk zo belangrijk voor ons. Dankzij dit fab lab kunnen we razendsnel aan de slag gaan.”

In de sterren geschreven

De ontwikkeling van contacten blijft cruciaal, of die nu lokaal of internationaal verloopt. “Zeker sinds de digitalisering van professionele relaties,” onderstreept André Van Hecke. Fabian Goethals stemt in: “Ik heb Greenpig bekend kunnen maken door mijn adresboekje open te slaan.”
In Namen verloopt het netwerken veelal via Square, een club voor jonge ondernemers, via de Cafés Numériques, via Trakk en via ruimtes voor coworking... Die evolutie trok de aandacht van de Cercle de Wallonie, die J Cercle startte om minder formele netwerken mogelijk te maken voor jonge ondernemers. “In dezelfde trant hebben we Kikk en Trakk gestart,” licht Gilles Bazelaire toe. “Ik denk echt dat we er een sociaal weefsel mee gecreëerd hebben dat voordien niet bestond.”

“De vooroordelen tegenover de provincie zijn enorm” (André Van Hecke)

Het is ongetwijfeld geen toeval dat Greenpig zich in het collectief van Art Synergie genesteld heeft, en dat Hungry Minds zijn onderdak vindt in een kwartier dat een hele rist diensten bundelt. “Zo kunnen we kennis en ervaring uitwisselen met andere mensen,” concludeert Emmanuel Briard. “Ik vind het belangrijk om het team comfort en sociale contacten te bieden.”

KIKK

Dogstudio startte Kikk als een digitaal en creatief festival dat technologie, visuele kunsten, muziek, architectuur, design en interactieve media mengt. Het festival ging in 2011 van start als een – geslaagde – poging om het publiek in het algemeen en ondernemers in het bijzonder te confronteren met creatieve vernieuwingen. Daarom verkent Kikk tijdens conferenties, workshops, tentoonstellingen en dies meer de economische en artistieke gevolgen van nieuwe technologieën. Dankzij zijn doelgerichte werking won dit gratis (!) festival algauw internationale erkenning. Kikk verwelkomt ondertussen deelnemers uit meer dan 40 landen.
De vijfde editie van Kikk vindt op 5 en 6 november plaats met als thema 'Fold/Unfold'. Het heeft kunstenaars zoals Golan Levin en Joanie Lemercier op zijn programma. Daarnaast zijn van de partij: designer Tobias van Schneider van Spotify en de ontwerpers van interactieve ervaringen Anton & Irene. Het volledige programma staat op ww.kikk.be. Daar kunt u zich ook inschrijven.