Nathalie Van Renterghem: “Pas door te vertragen ontstaat er ruimte voor creativiteit”
Het woord improvisatie komt uit het Latijn en betekent “onvoorzien”. Toch moet je het volgens Nathalie Van Renterghem vooral ervaren om het te begrijpen. Met haar achtergrond als improvisatie-acteur, improvisatietheatermaker, bemiddelaar, facilitator en leerkracht in het achterhoofd schreef ze Improviseren, communiceren zonder voorschrift.
Het boek had al in 2020 het licht moeten zien. De agenda was vrijgemaakt, het schrijven zou afgewisseld worden met wat surfsessies aan de Franse en Noord-Spaanse kust, maar toen was er – jawel – dat onvoorziene virus. Om te voorkomen dat het een boek over Corona zou worden, stelde Van Renterghem het schrijfproces uit. Vier jaar later ligt “Improvisatie” in de winkelrekken.
Om meteen al een eerste vooroordeel de wereld uit te helpen: improvisatie staat niet gelijk aan nonchalance. Meer nog, improviseren is volgens Van Renterghem het makkelijkst als je weet binnen welk kader je het doet. “Als we voorstellingen spelen, is het bijvoorbeeld handig om te weten voor welk publiek je speelt en over welk thema het gaat,” zegt ze. Na 25 jaar ervaring in de praktijk, onder andere bij improvisatietheaterhuis Inspinazie, vat ze de context in een boek.
“Improvisatie” is geen gids over hoe je moet improviseren, uitgeschreven oefeningen zul je er niet in terugvinden. Vanwaar komt die keuze?
Nathalie Van Renterghem: “Ik lees zelf niet graag boeken met oefeningen. Voor mij is improvisatie iets wat je moet ervaren door het in de praktijk te brengen, net zoals je geen muziek uit een boek kunt leren. Al kunnen boeken natuurlijk handig zijn als naslagwerk. Tijdens workshops merkte ik dat ik vaak meer begon te vertellen dan te oefenen. Dat inzicht maakte me ervan bewust dat ik iets te vertellen had, iets wat verder ging dan oefeningen alleen. Daarbij komt dat ik naast mijn werk als improvisatietrainer ook bemiddelaar en facilitator ben, waardoor ik de verbanden tussen improvisatie en conflicthantering begon te zien. Improvisatie biedt oplossingen voor veel verschillende situaties. Toen besefte ik dat ik mijn kennis en ervaringen wilde delen in een boek.”
[...]
Beeld (c) Yorik Breban