Politieke communicatie in de broekzak?

Onder het gros aan communicatietools is er eentje die, ondanks zijn verouderde look, nog steeds populair lijkt te zijn: de flyer. Strooibiljet, vlugschrift, pamflet,… namen zijn er genoeg voor, maar de flyer heeft maar één doel: zoveel mogelijk  relevantie info op een aantrekkelijke manier communiceren. In een klein formaat natuurlijk, dat gemakkelijk in je hand of broekzak past. - Auteur: Marie Colard

De flyer, vroeger vooral rondgedeeld door autoriteiten, wist zich in de loop der jaren op de kaart te zetten als een populair medium. Sociale bewegingen, revoluties… Het papiertje heeft zomaar even de publieke opinie gevormd. De lievelingsplekken van de flyer? Drukbezochte plaatsen, zoals winkelstraten, treinstations, markten en bushaltes. En in wat lijkt een ver verleden ging hij ook wel eens van deur tot deur. Althans voor 2020, want nu het coronavirus er is zit dat doorgeven van hand tot hand er voorlopig niet meer in. De vraag hoe effectief papier nog is, lijkt actueler dan ooit.

Een sociale kwestie

Volgens Philippe Marion, professor aan UCLouvain en onderzoeker op het gebied van narratologie en media-analyses, zouden flyers tijdens de gezondheidscrisis nochtans hun tweede leven gevonden kunnen hebben. Nu iedereen meer dan ooit achter zijn scherm zit, is al dat digitale er voor sommigen te veel aan. Een flyer in de bus kan dan voor een gevoel van communicatie met de buitenwereld zorgen. Ver weg van de ‘bad buzz’ op Facebook, Twitter en Instagram: jawel, papier geeft een geruststellend gevoel. Dat ziet professor Marion vandaag alvast als de belangrijkste troef.

Politieke nuance

Hoe beleven politieke partijen deze realiteit eigenlijk? Covid-19 zette alles op zijn kop, en al helemaal voor de contactberoepen. Met het oog op de gezondheidsmaatregelen wordt er steeds minder papier gebruikt. Events, die vinden online plaats. Dat terwijl politieke communicatie vooral om ontmoetingen draait. Hun uitdaging bestaat er daarom in om vandaag een digitale communicatie te creëreren die het gebrek aan interactie compenseert en in de behoeften van de burgers voorziet. “We implementeren een volledige communicatiestrategie op de sociale netwerken en op onze website. Aan de hand van een heleboel digitale tools willen we de afstand met de burger zoveel mogelijk verkleinen. We produceren video's, we doen lives op Instagram,” legt Jean-Vianney Philippe uit, communicatiedirecteur van de Mouvement Réformateur (MR). Vandaag de dag biedt digitaal eenvoudigere, snellere en goedkopere mogelijkheden. Het heeft de eigenschap van meer gericht te zijn, dat in tegenstelling tot de flyer, die meer algemene en beknopte informatie biedt gezien zijn kleine formaat. Maar… net als een visitekaartje drukt de flyer zijn stempel. Papier heeft iets iconisch, en dankzij zijn chiquere gehalte is het een vaste waarde voor belangrijke evenementen. 

Groene misdaad: schuldig of niet-schuldig?

Politici moeten meer dan ooit rekening houden met het milieu en hun ecologische bewustzijn, vooral in de manier waarop ze communiceren. Het lijkt daarom vanzelfsprekend dat hun reclame- en communicatiemiddelen zo ecologisch mogelijk zijn. Maar wanneer slecht gehanteerd, kan het verspreiden van flyers een echte verspilling zijn. “Het idee om papier te gebruiken voor massacommunicatie lijkt me ouderwets, aangezien er tegenwoordig genoeg andere tools beschikbaar zijn om zoveel mogelijk mensen te bereiken,” vindt Jean-Vianney Philippe. Bij partijen als de MR of Ecolo, die zich inzetten om klimaatneutrale partijen te worden, wordt onnodige verspilling daarom beperkt. “Om ecologische redenen vermijden we flyers. Hedendaagse communicatiemiddelen zijn effectiever dan papier,” bevestigt Pascal Devos, woordvoerder en communicatiedirecteur van Ecolo. Jean-Vianney Philippe vervolgt: “Je moet de juiste balans vinden tussen de verschillende media.” Een website kan miljoenen mensen bereiken, terwijl het papieren formaat beperkt is tot één enkele ontvangen, en die kan het evengoed weggooien zonder lezen. “Daarom moet folderdistributie zinvol zijn en passen bij de boodschap.” Het idee dat papier niet ecologisch is leeft al even, maar dat digitaal ook een impact op het milieu heeft, daar zijn weinig mensen zich van bewust. In 2021 zal daarom alles draaien rond balans en relevantie.