Retail in 2015: licht herstel, marges onder druk

Het afgelopen jaar was opnieuw een moeilijk jaar voor de handel, zo meldt Comeos. Hoewel de relance in het tweede trimester van 2015 werd ingezet, staan de marges enorm onder druk. De terreurdreiging van november zorgde bovendien voor een opdoffer.

“De algemene economische indicatoren zijn voorzichtig positief,” zegt Dominique Michel, CEO van Comeos. “Er is een lichte economische groei (1,4%), zowel de consumptie (1,5%) als het beschikbare gezinsinkomen (0,9%) stijgen licht en ook het consumentenvertrouwen steeg. Maar de handel heeft daar vorig jaar niet volop kunnen van profiteren. De marges zijn op tien jaar tijd gehalveerd. In 2006 was de gemiddelde marge voor de sector nog 3 procent, nu blijft er nog 1,5 procent van over. In de voeding zijn de volumes nauwelijks toegenomen. De omzet verhoogde er, maar dan vooral door prijsstijgingen, niet door méér te verkopen.”

“Die prijsstijgingen moet je relativeren,” gaat Michel voort. “De inflatie bedroeg 0,6%, maar die is sterk beïnvloed door de lage brandstofprijzen. Toch blijven we er met onze shop index onder: wanneer we alle prijzen van wat de kleinhandel verkoopt in beschouwing nemen, daalde het gemiddelde zelfs met 0,4 procent.” Het feit dat de marges zo dramatisch krimpen, is voor ons de belangrijkste vaststelling, zegt Dominique Michel: “Met te kleine marges is er geen ruimte meer om te investeren, om uit te breiden, om mensen aan te werven en te innoveren. En onze sector moet het bij uitstek van innovatie hebben.”

In 2015 werden een aantal trends bevestigd. De huismerken winnen terrein (en zijn nu goed voor 36,1%), en ook de grootste winkelformules deden het beter. Voor het eerst in lange tijd zien we dat de hard discount een omzetdaling noteert – vooral te wijten aan de hogere alcoholaccijnzen en de zuivelprijzen. De kleinere buurtsupers lijken hun negatieve spiraal wat te kunnen afremmen.

En wat met de binnensteden? “De winkelleegstand baart ons ook zorgen,” zegt Dominique Michel. “9,4 procent van de handelszaken staat leeg. De stadsvlucht van handelaars, het succes van online handel (waar 20 procent méér online betalingen werden geregistreerd) zorgen ervoor dat vooral in de stadskernen veel winkelpanden leeg staan. Het gaat vooral om kleinere winkeloppervlakten, al hebben alle handelaars het zwaar. Het is in ieder geval géén vrijwillige keuze om uit steden weg te trekken.” Comeos blijft ervan overtuigd dat verschillende winkelvormen – in het centrum en in de rand – elkaar versterken, en elk hun type klant kunnen bedienen.