Salma Haouach: Wordt de relance gedreven door het irrationele? 

Salma Haouach, TV host op LN24, heeft het in PUB elke week over een nummer. Het nummer van deze week: -19, de consumentenvertrouwenindex.

Hebben jullie genoeg vertrouwen in de economie om te consumeren? Dat is min of meer de vraag die de Nationale Bank van België elke maand aan de consument stelt, om het antwoord vervolgens te publiceren onder de vorm van een consumentenvertrouwenindex. Deze maand staat deze index op -19 (d.w.z. 4x lager dan in februari maar 20% hoger dan in april). Dit cijfer wordt in de gaten gehouden door economen, net zoals astrologen de bewegingen van planeten bestuderen.

Dus, zeggen jullie tegen mij, Madam Salma, wat zeggen de sterren van de consumptie?

Vertrouwen kan ook “vertrouwen op” duiden. Het is dus een gevoel dat vluchtig en irrationeel kan zijn. Paradox: vertrouwen is onbetrouwbaar, maar we vertrouwen erop om zeer, zeer belangrijke gegevens te meten: onze eetlust voor consumptie is goed voor 50% van ons Bruto Binnenlands Product. Ik weet dat het trendy is om te praten over Gross Domestic Happiness, maar laten we eerlijk zijn, totdat het geluk winstgevend is, blijft het inkomen het focuspunt. 

Ondanks de heropleving van het vertrouwen zijn de besparingsvoornemens nog steeds op een historisch hoogtepunt.

Vandaag de dag kan niemand zeggen of men niet meer wil consumeren of dat shoppen ons gewoonweg niet meer zo gelukkig maakt. Als dat het geval is, beste vrienden, zegt Madam Salma dat het nog moeilijker gaat worden.

 "Reclame en consumptie, dat is zoals erotisme en liefde”, zei Philippe Bouvard, “plezier volgt niet altijd”. En als iedereen deze gezegde zou naleven? Als dat gebeurt, zal er verwoesting plaatsvinden. Men kan best denken dat destructiecreatief is, zoals Schumpeter voorspelde, en zich toch zorgen maken over de huidige cijfers.  Daar komen andere vertrouwenwekkende maatregelen bij kijken. Volgens de door Serviceplan gepubliceerde CoronaTracking-barometer is het institutionele vertrouwen verslechterd. Je zou het moeten weten, nietwaar Madam Salma? Want op dit moment lijk ik een beetje op de waarzegster die alles en het tegenovergestelde ervan vertelt.

Om u te helpen kleur te geven aan deze index en de macro te koppelen aan de micro, heeft de zeer serieuze Wall Street Journal fijnere, meer genuanceerde indicatoren voorgesteld: wat is het aantal restaurantreserveringen? Welke soorten voedsel en aankopen hebben de voorkeur? Hoe vaak gaan we naar de winkels? Hoeveel tijd brengt u daar door en hoeveel koopt u? Wat voor soort aankopen doen we? Van welke soort aankopen zijn we zo trots dat we ze delen, waardoor de daad van het kopen een sociale vraag wordt? Gaan we naar verantwoordelijkheid toe of gaan we terug naar hoe het vroeger was?

Het idee is heel eenvoudig: vaststellen of er een kloof bestaat tussen intenties en daden. Tot nu toe hebben we onze strategieën gebouwd op een psychoanalytische benadering: onze intenties worden verondersteld onze acties te bepalen. Als ik zeg dat ik het lokaal ga gebruiken, dan doe ik dat ook. Ervaring heeft ons geleerd dat we in staat zijn om andersglobalistisch te zijn en tegelijkertijd fast fashion te kopen. Ik zou dan uitgaan van de gedragsmatige aanpak: onze acties zullen onze intenties vormgeven. In ieder geval zullen we altijd proberen onze acties te rechtvaardigen met de gemoedstoestand die bij ons past. Dat is geen kwade trouw, zo is het leven gewoonweg. Dit is precies wat deze fijnere indicatoren ons kunnen laten zien. En dus, dat we dat beroemde vertrouwen kunnen (her)opbouwen. Door eerlijk tegen onszelf te zijn.

Dus, denken jullie nog steeds dat de relance irrationeel is?