Verklaring van Rechten bij politieverhoor bekroond

Het nieuw model voor de verklaring van rechten kaapte de Prijs voor Duidelijke Taal weg op de jaarlijkse avond van de Wablieft-prijs. Wablieft is het centrum voor duidelijke taal in Vlaanderen. Via hun krant, tekstadvies en boeken ijveren ze voor meer klare taal in onze samenleving. De prijs is de verdienste van een groep experten van binnen en buiten Justitie. Zij hebben het model van de verklaring herwerkt. Het opzet van de nieuwe verklaring was om iedereen, ongeacht achtergrond, hun rechten effectiever te laten uitoefenen tijdens een politieverhoor.

We hebben het allemaal wel al eens gezien in een flitsende politieserie: een verdachte wordt opgepakt en zijn rechten worden voorgelezen door een politieagent. Deze procedure is geen fictie, maar een verplichting. Zo heeft een verdachte het recht op beknopte informatie over de feiten waarover men zal worden verhoord, en kan hij/zij bijstand vragen van een advocaat. De verdachte heeft daarnaast ook het zwijgrecht en kan nooit verplicht worden om zichzelf te beschuldigen.

Begrijpelijke taal

De huidige verklaring van rechten was aan een grondige herziening toe, want deze was niet altijd verstaanbaar voor verdachten. Het nieuwe model legt de nadruk op begrijpelijke taal en heldere communicatie om ervoor te zorgen dat alle verdachten hun rechten beter begrijpen.

Voor het nieuwe model maakten de experten gebruik van de vrij recente techniek van “Legal design”. Deze techniek heeft tot doel om de juridische communicatie toegankelijker, begrijpelijker en gebruiksvriendelijker te maken. De nieuwe verklaring wordt nu reeds ingezet als proefproject door de politiezones Brussel Noord, Namur Capitale en Limburg Regio Hoofdstad. Na een evaluatie zal het nieuwe model stapsgewijs worden ingevoerd in 2024.

De expertengroep met mensen van het directoraat-generaal wetgeving, de rechterlijke orde, de Federale en Lokale Politie, het Instituut voor Gerechtelijke Opleiding, de balies van advocaten, universiteiten en de ngo’s Droits Quotidiens en Fair Trials, is blij met deze erkenning door Wablieft: “Politie, Justitie en advocatuur zetten zich elke dag in voor een veilige samenleving, maar het officieel taalgebruik moet veel toegankelijker worden. De manier waarop we communiceren met slachtoffers, verdachten en andere betrokkenen kan beter. Door het toekennen van deze prijs erkent de jury dat er stapjes worden gezet in de goede richting. Het motiveert ons dan ook om hier nog meer op in te zetten, en Justitie zo toegankelijker en menselijker te maken.”