VRM publiceert rapport over onpartijdigheid VRT

De Vlaamse Regulator voor de Media (VRM), de onafhankelijke toezichthouder voor de Vlaamse audiovisuele media, houdt het toezicht op de naleving door de VRT van de beheersovereenkomst met de Vlaams Gemeenschap. De VRM rapporteert hierover jaarlijks aan de Vlaamse Regering.

In de huidige beheersovereenkomst 2021-2025 tussen de Vlaamse Gemeenschap en de VRT werd Operationale Doelstelling (OD) 3.1. opgenomen. Deze stelt: “informatie en duiding is onpartijdig, onafhankelijk en vanuit de redactionele autonomie tot stand gekomen. Elke mening telt. De VRT laat een breed palet aan opinies van externen aan bod komen, met ruimte voor een pluralistisch debat, tegenspraak en nuance. De VRT stelt zich hierbij neutraal op, dit wel zeggen: onpartijdig, onafhankelijk en handelend vanuit haar redactionele autonomie. De VRT zal de nodige medewerking verlenen aan de monitoring van haar onpartijdigheid. In onderzoek op dat vlak zal een vergelijking als benchmark worden opgenomen.”

In opdracht van de Vlaamse Regulator voor de Media, de onafhankelijke toezichthouder voor de Vlaamse audiovisuele media, werd door de onderzoeksgroep Media, Middenveld en Politiek (M²P) van de Universiteit Antwerpen een onderzoek gevoerd naar de onpartijdigheid van de VRT in de nieuwsberichtgeving in het jaar 2021.

Het onderzoek bestond vooreerst uit een uitgebreide rapportering van de actoren en thema’s in het Eén-Journaal (19u), waarbij het 19u-journaal van VTM als vergelijkingspunt werd genomen. Er was eveneens een uitgebreide rapportering van de actoren en thema’s die aan bod kwamen in de duidingsprogramma’s van VRT. Meer in de diepte werd gefocust op drie cases waarbij de VRT-berichtgeving werd vergeleken met de berichtgeving in andere media.

Conclusies

De vergelijking tussen het Een-Journaal (19u) en VTM-Journaal (19u) leverde opvallend gelijklopende resultaten op. De meest uitgesproken gelijkenis is dat de klemtoon in beide journaals ligt op de actoren met macht, in dit geval ministers en regeringspartijen. Deze grotere aandacht is het gevolg van de nieuwswaarde (impact op het dagelijks leven van alle mensen), eerder dan van politieke voorkeur. Bij een wijziging van de macht, wijzigen ook de actoren die het meest prominent in beeld komen. Deze dominante vertegenwoordiging van politici met macht is allerminst nieuw, maar voor het onderzoek over het nieuwsjaar 2021 sterker dan normaal. Dit omdat deze periode quasi volledig gedomineerd werd door de coronapandemie. Het jaar 2021 dient dan ook als een uitzonderlijk jaar te worden beschouwd. Dit zorgde voor een ongeziene focus op een beperkt aantal ministers met directe verantwoordelijkheid over het coronabeleid.

Uit het onderzoek blijkt bovendien dat:

• De aandacht voor het coronabeleid, de bevoegde ministers en voornaamste virologen nog iets sterker aanwezig was bij het VTM-nieuws (versus VRT-journaal).
• In de duidingsprogramma’s van VRT was er duidelijk meer diversiteit in de stemmen over het coronabeleid. De dominantie van de bevoegde ministers was minder uitgesproken.
• In de VRT-berichtgeving krijgen de machthebbers regelmatig kritiek. Dit zowel van oppositie maar eveneens van experts en professionals uit de sector. In de VRT-duidingsprogramma’s wordt veelal meer kritiek gegeven op het regeringsbeleid dan in andere, niet-VRT media en kanalen. In de VRT-nieuwsprogramma’s is de kritiek op het regeringsbeleid gemiddeld dan weer iets lager dan in de andere media.

In het onderzoek werd ook gewerkt met drie specifieke casussen die in diepte werden bekeken. Deze cases bevestigen de (kritische) focus op de bevoegde ministers, maar geven meer algemeen aan dat van een structurele vertekening van de VRT-berichtgeving geen sprake is. Er komt een veelvoud aan actoren en standpunten aan bod, diversiteit is de regel eerder dan de uitzondering. De VRT-redactie selecteert globaal dezelfde doorsnede van actoren en meningen dan de andere Vlaamse nieuwsmedia.

Het volledig onderzoek vindt u hieronder.

onderzoekvrtonpartijdigheid2021