VRM waarschuwt influencers voor niet-naleving Mediadecreet

De Vlaamse Regulator voor de Media (VRM), de onafhankelijke toezichthouder voor de Vlaamse audiovisuele media, waarschuwt influencers Dennis Van Peel, Dorien Reynaert, Lisa Sloodts en Margot Verhille voor het niet naleven van het Mediadecreet (artikel 53 – Commerciële communicatie en boodschappen van algemeen nut moeten gemakkelijk als zodanig herkenbaar zijn).

Tijdens de periode van 15 maart 2023 tot 15 april 2023 controleerde de VRM de online video’s van de vier influencers. De aanleiding voor het onderzoek waren indicaties dat commerciële communicatie niet gemakkelijk als zodanig herkenbaar werd gemaakt in eerdere door Dennis Van Peel, Dorien Reynaert, Lisa Sloodts en Margot Verhille online geplaatste video’s op platformen als Instagram en TikTok. Reeds eerder werden de influencers meermaals door de onderzoekscel van de VRM gecontacteerd naar aanleiding van door hen online geplaatste video’s waarin mogelijks commerciële communicatie verborgen zat, die echter niet gemakkelijk als zodanig herkenbaar werd gemaakt. De VRM had hen daarbij telkens duidelijk op de verplichtingen uit het Mediadecreet gewezen, alsook op het ‘Content Creator Protocol’ (CCP) van de VRM. 

Dennis van Peel geeft in zijn verweer toe dat hij op TikTok tijdens de onderzochte periode een video online heeft geplaatst waarin commerciële communicatie aanwezig was die niet als dusdanig herkenbaar werd gemaakt voor de kijkers. Voor Dorien Reynaert geldt hetzelfde - zij het dat zij bij de bewuste video's de vermelding "samenwerking" had geplaatst. Volgens de VRM is zo'n vermelding niet voldoende (beter is "advertentie" of "publiciteit"), zeker niet wanneer die enkel voorkomt in bepaalde frames van een storyreeks. Lisa Sloodts plaatste dan weer verschillende video's die tot stand kwamen door middel van een samenwerking, maar zij geeft aan dat er geen sprake was van enige betaling. Volgens de VRM maakt dat echter niet uit: ook wanneer een influencer wordt uitgenodigd om een evenement gratis bij te wonen of wanneer hij/zij gratis producten ontvangt, is er sprake van commerciële communicatie die als zodanig herkenbaar moet worden gemaakt. Bij sommige video’s had Sloodts weliswaar de termen “gifted” of “invited” vermeld, maar niet bij alle en bovendien zijn dergelijke (Engelse) termen volgens de VRM te onduidelijk. Zelfs wanneer daarbij het merk of de partner werd getagd, volstaat dat dus niet als aanduiding van de aanwezigheid van commerciële communicatie, aldus de VRM. Ten slotte had Margot Verhille nagelaten de platform “disclosure feature” te activeren bij bepaalde video’s, waardoor de aanwezige commerciële communicatie niet gemakkelijk als zodanig herkenbaar was voor de kijkers. Daarnaast had ook zij een kosteloos hotelverblijf en een gratis product ontvangen zonder dat te vermelden, en had ze bij een andere video enkel de (Engelse) vermelding "gifted" toegevoegd - praktijken die volgens de VRM dus niet door de beugel kunnen.

Daarom besluit de VRM dat de influencers het Mediadecreet hebben geschonden, en dienden zij gesanctioneerd te worden. Maar aangezien de regelgeving vrij nieuw is voor content creators, influencers en vloggers (en dit de eerste VRM-beslssing was naar aanleiding van zo'n inbreuken), gaat de VRM enkel over tot een waarschuwing.