VRT: "Wij blijven grootste promotor van Standaardnederlands"

Media / News

Het gebruik van Standaardnederlands is een kwestie van respect voor de lezer/kijker/luisteraar, en een noodzaak als je alle Vlamingen (en nieuwkomers!) wilt bereiken. Dat is wat wij hier bij PUB er in ieder geval van vinden. Een kwestie van verstaanbaarheid, ook. Hoe 'authentiek' is het als acteurs (vaak aangeleerde!) dialecten of zogenoemde tussentaal, door schrijver Geert van Istendael ooit Verkavelingsvlaams genoemd, hanteren om zogezegd de taal van het volk te spreken, als een groot deel van de Vlamingen die tussentaal niet helemaal begrijpt? Want er is niet één tussentaal: tussentaal is vaak een excuus voor de onwil of onvermogen om mooi en verstaanbaar Nederlands te gebruiken. En het is een vaak gehoord en begrijpelijk argument voor Franstaligen om geen Nederlands te moeten leren. Er bestaan nochtans presentatoren die bewijzen dat je vlot én aangenaam én correct Nederlands kunt spreken.

De discussie over correct (en dus: respectvol) taalgebruik is weer helemaal terug met 'Het verhaal van Vlaanderen'' met Tom Waes. Je merkt trouwens dat steeds meer Vlamingen moeten worden ondertiteld, zowel in fictie als in nieuwsuitzendingen. In amusementsprogramma's zijn steeds meer Vlamingen gewoon onverstaanbaar. Men beseft ongetwijfeld het belang van verstaanbaarheid, maar er worden (te) weinig inspanningen voor geleverd. Presentatoren lijken de vraag om Standaardnederlands te gebruiken niet vaak genoeg te krijgen, of niet te willen begrijpen. Naar aanleiding van een artikel in De Standaard over een mogelijke normverlaging in het op stapel staande nieuwe VRT-taalcharter, verduidelijkt de VRT in een officiële mededeling het standpunt van de openbare omroep. "Standaardtaal blijft de norm in de programma's van de publieke omroep," luidt het. "VRT benadrukt dat ze hoegenaamd geen intentie heeft om af te wijken van haar opdracht in de Beheersovereenkomst om de taalbeleving van de Vlaamse mediagebruiker te stimuleren. De beheersovereenkomst bepaalt duidelijk dat VRT helder, correct en toegankelijk Nederlands hanteert en dat tussentaal alleen kan in specifieke omstandigheden. Dat blijft ook zo. Wel wil de publieke omroep het bestaande taalcharter updaten om in te kunnen inspelen op de vele nieuwe mediavormen en -uitingen die de jongste jaren het aanbod van VRT hebben versterkt."

En nog: "De taalvereiste voor onze presentatoren is en blijft het Standaardnederlands. Tussentaal toelaten, laat staan promoten, is niet de bedoeling. Er is wel ruimte voor taalvariatie: informele gesprekken klinken nu eenmaal anders dan presentatietaal. 95 procent van de uitzendingen van VRT verloopt in het Standaardnederlands. Het staat de taalraadsvrouw van VRT, die een belangrijke adviserende rol heeft, vrij om na te denken over de actualisering van het Taalcharter, om na te gaan hoe er ook ruimte kan zijn voor mensen die Nederlands niet als eerste taal hebben geleerd en voor mensen die dialect spreken. Ze wil nagaan hoe de maatschappij nu klinkt in realiteit. En dat is goed. Er is echter geen sprake van een versoepeling van het charter of van ruimte creëren voor meer tussentaal. Wel is de intentie uitgesproken om het Taalcharter te bekijken in functie van de sterk gewijzigde mediaomgeving van vandaag. Het huidige Taalcharter dateert van 2012. Het online mediagebruik was toen niet was het nu is, podcasts bestonden nagenoeg niet, VRT had geen aanbod dat uitsluitend voor platformen zoals VRT MAX werd gemaakt, enz. Het is zeker nuttig om tegen die achtergrond te werken aan een update van het Taalcharter."

VRT blijft een actieve rol spelen in het stimuleren van de taalbeleving van de Vlaamse mediagebruikers, zegt de VRT nog: "We blijven ook meewerken aan initiatieven rond onder meer taalverwerving en taal- en spreekvaardigheid. Denk onder meer aan De voorleesclub, Edubox Lezen (in voorbereiding), Winteruur (Canvas), Sarah leest voor en ook Sokpop (Ketnet), Historische woorden (Iedereen beroemd), taalitems in De Wereld van Sofie en Nieuwe feiten (Radio 1), taalspelletjes op de website van Radio2, reportages en interviews op al onze radionetten,… Taal is een levend organisme, vandaag spreken we niet meer zoals dertig jaar geleden. In het Taalcharter van VRT laten we ruimte voor die evoluties, maar correct Nederlands blijft het uitgangspunt."